Aboriginals willen Australische feestdag op andere datum

“De Aboriginals hebben zich altijd afgevraagd waarom Australië zijn nationale feestdag op 26 januari moet vieren”, zegt de inheemse academicus, schrijver en filmmaker Sam Watson. “Het betekende het begin van een lange koloniale invasie, een lang proces van massamoord, massa-executies, landroof, een aanhoudend genocidebeleid dat nog tot vandaag doorgaat.”

Op 26 januari 1788 arriveerden de eerste Engelse kolonisten en stichtten ze de kolonie New South Wales; Australië zelf ontstond pas in 1901. De prekoloniale bevolking – 315.000 tot 750.000 mensen, volgens sommigen zelfs meer dan 1 miljoen – kwam na 1788 zienderogen in de verdrukking. Veel Aboriginals noemen 26 januari daarom “Invasiedag”.

Australië viert zijn nationale feestdag op 26 januari sinds 1935, sinds 1994 krijgen de meeste Australiërs er ook een dag vakantie voor. De overheid erkent dat de dag niet voor iedereen hetzelfde betekent – “dit is vooral zo voor de Eerste Australiërs”, staat op de officiële website van Australia Day – maar toch is het grotendeels een dag vol parades, concerten en barbecues.

Andere datum

Een van de opvallendste evenementen op 26 januari is de huldiging van de Australiër van Jaar, vóór het parlementsgebouw. Dit jaar viel die eer te beurt aan Aboriginal-leider professor Mick Dodson (58). Dodson maakte van de gelegenheid gebruik om een “gesprek” te vragen over de vraag of de datum van de nationale feestdag niet veranderd moet worden. “Voor veel inheemse Australiërs, voor de meeste zelfs, herinnert het aan de dag dat onze wereld in elkaar is gestort.”

De nationale feestdag, 26 januari, viert het begin van een lange koloniale invasie, een lang proces van massamoord, massa-executies, landroof en een aanhoudend genocidebeleid dat nog tot vandaag doorgaat.

De regering liet meteen weten dat ze niet aan zo’n dialoog zou deelnemen. “Laat ik onze inheemse leiders en iedereen die een verandering van onze nationale dag vraagt, antwoorden met een eenvoudig, respectvol maar duidelijk ‘nee’”, zei eerste minsiter Kevin Rudd. Het debat over “Invasiedag” is niet nieuw, maar de kaarten liggen wel anders sinds premier Rudd zich vorig jaar namens het land verontschuldigde voor wat de Aboriginals de voorbije 200 jaar is aangedaan.

Door Dodson nu Australiër van Jaar te maken kon de regering makkelijk de kritiek wegwuiven dat ze niet over een andere datum wilde praten, zegt de prominente inheemse activist Michael Mansell. Voor een andere Aboriginal leider, Peter Yu, mag 26 januari behouden blijven maar hij er pleit wel voor de verzoening te benadrukken in plaats van de viering.