Abortus lijkt wel anticonceptiemiddel

Het cijfer van 69.563 abortussen per jaar lijkt een sterke daling tegenover
1986, toen 160.926 abortussen werden geregistreerd. De statistieken van 2001
bevatten niet de zwangerschaponderbrekingen als gevolg van een door de
dokter geïnduceerde menstruatie, een ingreep die in 70 procent van de
gevallen neerkomt op een vruchtafdrijving.

Het blijft hoe dan ook erg veel op een bevolking van 11,2 miljoen. Ter
vergelijking: in België werden vorig jaar iets meer dan 16.000 abortussen
uitgevoerd. Het Statistische Profiel van de Cubaanse Vrouw, een rapport dat
in 2000 werd gepubliceerd door het Nationaal Bureau voor Statistiek, toont
dat het aantal abortussen al enkele decennia de pan uitswingt: tussen 1968
en 1996 kende Cuba 5,6 miljoen geboortes en 3,2 miljoen abortussen.

Dit is mijn derde abortus en er is nooit een probleem geweest, zegt de
32-jarige Rosa Martínez. Ik ben altijd een beetje bang als ik opgenomen
wordt, maar op het eind is alles oké. Het is een moeilijke ervaring, maar na
verloop van tijd vergeet ik ze en kom ik terug. Martínez zit al vijf jaar
aan de pil maar soms slaat ze een dag over. Mijn man houdt niet van
condooms en ik besef pas dat het te laat is wanneer het al gebeurd is.

Martínez is niet de enige vrouw in Cuba die er zo over denkt, zo blijkt ook
uit een studie van gynaecoloog Ignacio González en pediater Emilia Miyar,
beide specialisten in seksuologie. Veel Cubaanse vrouwen komen meer dan één
keer terug voor een abortus, en vaak meer dan eens per jaar. Ze zijn zich
allemaal bewust van het bestaan van de pil en de condoom, maar velen
gebruiken geen enkele anticonceptiemethode. Dat heeft onder meer te maken
met het vooroordeel tegen het condoom, dat op Cuba de reputatie van
spelbreker en genotsremmer heeft.

Abortussen op Cuba zijn al legaal sinds 1965 en kunnen kosteloos worden
uitgevoerd. De legalisering van abortus is er mee verantwoordelijkheid dat
de moedersterfte op Cuba gereduceerd werd van 120 per duizend naar zes per
duizend, een cijfer waarmee Cuba in de buurt komt van vele industrielanden.
Maar het Cubaanse beleid heeft ook een schaduwzijde: de Cubaanse vrouw houdt
geen rekening met medische risico’s als onvruchtbaarheid en ethische
bezwaren.

Het overmatig gebruik van abortus baart Cubaanse gezondheidsexperts zorgen.
Veel sociale groepen beschouwen de ingreep als een methode voor
gezinsplanning en die attitude wordt vaak doorgegeven van moeder op dochter.
González en Miyar dringen in hun rapport aan op een betere seksuele
voorlichting. Op Cubaanse middelbare scholen worden al enkele jaren
voorlichtingscampagnes gegeven met de steun van het Bevolkingsfonds van de
Verenigde Naties (UNFPA). Veel ouders en leraars zijn er radicaal tegen: zij
wijten het aan de excessieve informatie dat hun zonen en dochters al op
relatief jonge leeftijd actief worden. We moeten eindelijk eens accepteren
dat jonge mensen een seksleven hebben, zegt González en Miyar. Het is de
rol van de opvoeder en de ouder om het gebruik van contraceptiva te
stimuleren en het gebruik van abortussen te reduceren.