Academici vluchten naar Koerdische gebieden

Raad Yaseen, een 25-jarige student, vluchtte in 2004 al uit Bagdad naar Mosul, 396 kilometer ten noorden van de hoofdstad. Hij studeerde nauwelijks een jaar aan de Universiteit van Mosul, voordat hij naar Arbil vertrok, tachtig kilometer ten oosten van Mosul, in het Koerdische deel van Irak. Nu studeert hij sociologie aan de Salahaddin Universiteit in Arbil.
Hij is nog steeds getraumatiseerd door de “vreselijke taferelen” die hij in Mosul zag. “Vanuit onze slaapzaal konden we zien hoe lijken op straat werden gegooid, met briefjes op hun borst met teksten als “deze verrader is gestraft”, zegt Yaseen, een soenniet.
Zijn familieleden volgden hem later naar Arbil, nadat milities van al-Badr, de militaire tak van de sjiitische Hoge Raad voor de Islamitische Revolutie in Irak, hen dwongen hun huis in Bagdad te verlaten. Verschillende vrienden en medestudenten van Yaseen werden vermoord als gevolg van het geweld tegen academici in het land. “Het is bijna onmogelijk geworden om hier te studeren”, zegt Yaseen. “En ik zie ook geen oplossing voor het probleem.”
Al snel na de door de Verenigde Staten geleide invasie in Irak in 2003, werden de vijf universiteiten in Koerdistan overspoeld met studenten en professoren die hun oorspronkelijke werkomgeving vanwege het geweld ontvluchtten.
Uit cijfers van regionale overheidsorganen blijkt dat tussen begin 2006 en november vorig jaar, bijna 1.200 studenten uit andere delen van het land werden toegelaten tot Koerdische universiteiten. Het aantal studenten van elders groeit nog dagelijks.
“We hebben dit jaar noodgedwongen meer studenten toegelaten dan we eigenlijk wilden”, zegt Mohammed Sabir, hoofd van de afdeling Planning van het ministerie van Hoger Onderwijs in Koerdistan. “Als de toestroom van nieuwe studenten blijft aanhouden, dan zullen sommigen moeten wachten tot volgend jaar voordat ze toegelaten kunnen worden. We hebben niet genoeg ruimte.”
Het lijkt erop dat in Irak sprake is van een systematische terreurcampagne om het universitaire leven te ondermijnen. Op 17 januari vond een van de laatste incidenten plaats. Bij een serie aanslagen op de al-Mustansiriyah Universiteit in Bagdad, kwamen zeventig studenten om. In november vorig jaar werden meer dan 150 werknemers van het ministerie van Hoger Onderwijs in Bagdad ontvoerd. Veel van hen werden later vermoord, een deel werd vrijgelaten.
Vanwege de massaontvoering werden de meeste universiteiten tijdelijk gesloten. Hoewel premier Nouri al-Maliki uiteindelijk opdracht gaf om de universiteiten weer open te stellen, wordt het academische leven in de hoofdstad nog steeds beheerst door spanning en onbetrouwbaarheid.
Voor veel nieuwe studenten in de Koerdische steden is de taal een factor die extra problemen oplevert. Op de Koerdische universiteiten wordt veel Koerdisch gesproken en vaak wordt ook in het Koerdisch les gegeven.