ACP-landen willen mediacampagnes voor potentiële migranten

Het toezichtorgaan en de mediacampagnes zouden betaald kunnen worden uit de pot van 25 miljoen euro die de jaarlijkse ACP-EU-ministerraad in april 2005 opzij heeft gezet om de ACP-landen bij te staan in hun aanpak van migratie. Het geld kadert in de Cotonou-overeenkomst die de EU en de voormalige kolonies van de EU-lidstaten in juni 2000 tekenden in Cotonou (Benin).

“Wij willen de mensen bij ons waarschuwen voor de valse beloften van mensenhandelaars. Die liegen dat het gemakkelijk is om Europa te bereiken. Daarnaast willen we vooral ook uitleg geven over de mogelijkheden om legaal te migreren”, zegt Aya Kasasa, de migratie-experte van de ACP, die uit eigen naam spreekt. “Vaak weten mensen niet dat ze als student een beurs kunnen krijgen, dat ze voor drie maanden een visum kunnen krijgen… Een van de redenen dat er zoveel mensen illegaal in Europa verblijven, is dat ze denken dat ze nooit meer kunnen terugkeren.”

De migratieministers zijn het ook eens dat er behoefte is aan een ACP-toezichtorgaan om de aantallen legale en illegale migranten en hun diepe beweegredenen in kaart moet brengen, met onder meer grote enquêtes. Ze vinden dat belangrijk om aan preventie te kunnen doen. Kasasa: “We hebben echt gebrek aan gegevens. “Hoeveel mensen sterven bijvoorbeeld in de woestijn in Mauritanië, een van de laatste transitlanden voor migranten een land als Marokko bereiken en van daaruit hopen door te steken naar Europa? Niemand weet dat.”

Dialoog met EU

De ACP-landen willen eindelijk een begin maken met “een positieve en constructieve dialoog met de EU” over migratie, stelt het actieplan dat de ministerbijeenkomst in Brussel donderdagavond 13 april na lang onderhandelen goedkeurde en waar de twee voorstellen deel van uitmaken.

“Tot nu toe is er helemaal geen dialoog geweest”, zegt Kasasa. “ACP-landen zijn zelf ook altijd erg verdeeld geweest, met name over tot waar ze willen gaan wat betreft akkoorden om illegale migranten terug te nemen. Maar nu hebben de migratieminister voor de allereerste keer de koppen bij elkaar gestoken, de heikele thema’s niet omzeild, en een gezamenlijk actieplan goedgekeurd. Dit was een historische bijeenkomst en ik ben erg optimistisch. In de wandelgangen viel te horen dat de ministers zin hebben om geregeld samen te komen en informatie uit te wisselen en elkaar zo vooruit helpen.”

Kasasa noemt het ook een overwinning dat de migratieminister van Sudan heeft voorgesteld om van migratie een van de sleutelthema’s te maken op de volgende tweejaarlijkse bijeenkomst van ACP-staatshoofden, in december 2006 in Sudan.

Complimenten voor België

Kasasa is opvallend positief over de recente houding van de Belgische ministers De Gucht en De Decker. “Van hen hoor ik een nieuwe toon - ze hebben het over het belang om de kwestie in samenwerking met de ontwikkelingslanden te regelen”, zegt ze.

“Europa wil meer ondernemen op vlak van veiligheid, maar dat is het verkeerde antwoord. Hoe meer repressieve wetten je maakt, hoe meer mensen toch willen reizen. Het eerste wapen tegen criminaliteit is de legale bewegingsvrijheid van mensen vergemakkelijken.”

Kasasa benadrukt verder dat de Europese media een vertekend beeld geven van de migratie. “Migratie is voor ACP-landen vooral een interne kwestie. In Mali bijvoorbeeld, trekt tachtig procent van de migranten naar het zuiden van Afrika, slechts een marginaal deel gaat naar Europa. Afrika draagt zelf de grootste last van de migratie.”

Het actieplan van de ACP-migratieministers zal ter goedkeuring worden voorgelegd aan de ACP-ministerraad en vervolgens aan de volgende ACP-EU-ministerraad, die elkaar opvolgen eind mei in Papoea-Nieuw-Guinea.