Adoptieparadijs Guatemala wil kinderhandel uitroeien

Guatemala staat bekend als een internationaal adoptieparadijs. In 2006 werden in het Midden-Amerikaanse land bijna 4.500 adopties goedgekeurd, 10 procent meer dan in 2005. De procedure loopt vlot; langer dan een jaar moeten adoptiefouders nooit geduld oefenen. De meeste Guatemalaanse kinderen vertrekken naar Amerikaanse gezinnen.
”Voortaan geven we kinderen een gezin in plaats van kinderen aan gezinnen te geven”, zegt procureur-generaal Mario Estuardo Gordillo. Guatemala ratificeerde op 21 mei de Conventie over de Bescherming van Kinderen en Samenwerking op het vlak van Internationale Adoptie. Het verdrag is sinds 1995 in werking en is door 71 landen onderschreven. De conventie van Den Haag wil verhinderen dat kinderen aan hun ouders worden ontfutseld en verkocht worden aan adoptiefouders. De internationale afspraken moeten ervoor zorgen dat het belang van het kind bij adopties op de eerste plaats komt en dat de procedures transparant en in de grootste rechtszekerheid verlopen.
Maar de ratificatie is enkel een eerste stap. Vijf andere landen die deel uitmaken van de conventie – Nederland, Duitsland, Canada, Spanje en Groot-Brittannië – hebben zich altijd verzet tegen de toetreding van Guatemala. Ze laten hun burgers niet toe kinderen uit het land te adopteren vanwege de talrijke mistoestanden waarvoor Guatemala berucht werd. België raadt adopties in Guatemala af.
Volgens Bernabé Aguilar, de Spaanse consul in Guatemala, is de ratificatie “ een noodzakelijke maar niet voldoende voorwaarde” om zijn land het adoptieverbod te doen opheffen. “We wachten op de goedkeuring van een adoptiewet en op maatregelen die de adoptiefkinderen terdege beschermen.” Die wet, die de gebrekkige regelgeving vervangt die nu in Guatemala geldt, is intussen in tweede lezing goedgekeurd door het parlement. De tekst richt onder meer een Rectoría Nacional de Adopciones op, een officieel orgaan op dat gaat toezien op adopties.
Nu tellen buitenlandse adoptiefouders tussen 25.000 en 30.000 dollar neer voor een kind uit Guatemala. “Het is een business die een kleine groep van notarissen per jaar 4,5 miljoen euro oplevert”, zegt Edgar Aguilar, adviseur van de voorzitter van de Commissie Kind en Gezin van het parlement. Medewerkers van de notarissen proberen arme zwangere vrouwen te overtuigen hun kind af te staan. “Sommige vrouwen worden professionele draagmoeders”, zegt Aguilar. Volgens hem strijken ze een schijntje op van wat de notarissen verdienen.
De nieuwe adoptiewet probeert een einde te maken aan financieel gemotiveerde adopties. Notarissen blijven buiten spel tot in de laatste fase van de adoptie. En binnenlandse adopties krijgen voorrang. Kinderrechtenactivisten benadrukken dat de correcte toepassing van de wet staat of valt met de kwaliteit van de leden van het toezichtsorgaan. Als dat een haard van corruptie wordt, kunnen de wanpraktijken gewoon blijven voortduren.