"Afghaanse heropbouw stort letterlijk in"

“De regering-Bush schuift de heropbouw in Afghanistan naar voren als een succesverhaal”, zegt het CorpWatchrapport. Maar de reconstructie is “verknoeid” door “vele van dezelfde bedrijven met politieke connecties die vergelijkbaar werk doen in Irak”. Ze krijgen “grote contracten van onbepaalde duur” in procedures waar geen of nauwelijks concurrentie mogelijk is.

“Deze bedrijven verdienen miljoenen, en laten een bevolking achter met toenemende frustratie en kwaadheid over de resultaten”, zegt het rapport. “Buitenlandse aannemers verdienen tot 1000 dollar per dag, terwijl de Afghanen die ze tewerkstellen 5 dollar per dag krijgen.”

Auteur Fariba Nawa beschrijft hoe ze bij terugkeer naar haar geboorteland vlakbij Kaboel het dorp Qalai Qazi bezocht. Daar staat een nieuw ziekenhuis in felgele steen van een Amerikaanse aannemer, de Louis Berger Group. De kliniek was bedoeld als een schoolvoorbeeld van Amerikaanse ingenieurkunst en zou model staan voor de 81 klinieken waarvoor Berger was ingehuurd. Het bedrijf moet ook wegen, dammen, scholen en andere infrastructuur aanleggen, en ontving daarvoor tot nog toe 665 miljoen dollar (532 miljoen euro) van de Amerikaanse overheid.

“Het probleem is dat deze modelkliniek uit elkaar valt. Het plafond was op bepaalde plaatsen weggerot. De riolering, als ze al werkte, lekte en trilde. De schoorsteen bestond uit flinterdun metaal en dreigde het dak in brand te steken. De gootstenen hadden geen stromend water, en het rook overal naar afvalwater”, zegt Nawa.

Een tweede voorbeeld is het programma om de illegale opiumteelt uit te roeien door telers te laten overschakelen op andere gewassen. “De VS besteden aan dat contract op vier jaar tijd 120 miljoen dollar (96 miljoen euro). Boeren in Parwan kregen de opdracht verse groenten te telen, in plaats van bonen en linzen zoals gewoonlijk. Maar ze verloren geld, omdat er teveel groenten op de markt kwamen en de prijs inzakte.”

Het rapport beschrijft hoe de VS een aantal pr-bedrijven inhuurden om de heropbouw in een positief daglicht te stellen. Een van de bedrijven is de Rendon Group uit Washington, die volgens het rapport nauwe banden heeft met de regering-Bush. Het Pentagon heeft Rendon sinds 11 september 2001 meer dan 56 miljoen dollar (45 miljoen euro) aan contracten gegeven. De opdracht bestaat erin “buitenlandse journalisten te traceren” en “wereldwijd nieuwsmedia aan te zetten (en soms te betalen) om artikelen en items te brengen die de belangen van de VS dienen.”

“USAID geeft contracten aan Amerikaanse bedrijven (en de Wereldbank en het IMF geven contracten aan bedrijven uit hun donorlanden) die grote happen uit het budget opstrijken. Ze huren een waterval van onderaannemers in die elk hun deel nemen, waardoor er enkel genoeg overblijft om slecht werk te leveren”, stelt de journaliste.

“De kwaliteitsbewaking is minimaal. Aannemers leggen een fris verflaagje op een bouwvallig gebouw, dienen hun factuur in, en er worden zelden vragen gesteld. Het resultaat zijn instortende ziekenhuizen en scholen, gevaarlijke nieuwe snelwegen, een gemoderniseerd landbouwsysteem waarmee sommige boeren slechter af zijn dan tevoren en Afghaanse politie en militie die na training niet in staat zijn om minimale veiligheid te verzekeren.”

Het resultaat is dat de Afghanen “hun vertrouwen verliezen in de ontwikkelingsexperts. Wat de mensen zien is een handvol buitenlandse bedrijven die prioriteiten stellen voor heropbouw die de bedrijven rijk maken, maar soms op een absurde manier tegengesteld zijn als wat nodig is.” (ADR/PD)