Afghanistan uit het slop

In afwachting van de conferentie over Afghanistan die vanaf donderdag in Parijs gehouden wordt, gaf de Wereldbank een kritisch rapport uit over de hervorming van de Afghaanse overheid. De redenering gaat als volgt: een hervorming van de publieke administratie biedt de Afghaanse regering de mogelijkheid tot goed bestuur en een betere dienstverlening; dat komt de veiligheid in het land ten goede en versterkt het vertrouwen van de burgers in de overheid; op deze manier is het mogelijk de broodnodige ontwikkelingsresultaten te behalen.
De afgelopen jaren is de Afghaanse economie erop vooruit gegaan, zegt de Wereldbank, en de sociale condities zijn op veel plaatsen verbeterd. Er werd ook vooruitgang geboekt met de uitbouw van een professioneler ambtenarenapparaat. Op deze manier is de overheid in staat haar kerntaken te vervullen. De andere overheidstaken worden echter nog steeds behartigd door de internationale gemeenschap of zelfs helemaal niet uitgevoerd. De kans is klein dat hier de eerstvolgende jaren verandering in komt. Aangezien dergelijke hervormingen al moeilijk zijn onder ideale omstandigheden, vormen ze in Afghanistan helemaal een huzarenwerk. Informele relaties zijn er immers sterker dan het formele overheidssysteem. Bovendien is het land getekend door twee decennia van conflict en administratief verval, wat het er ook niet eenvoudiger op maakt.

Evenwichtsoefening

Gezien de huidige situatie in Afghanistan, staat ontwikkeling er bovenaan de agenda, terwijl een administratieve hervorming slechts een luxe lijkt. Volgens het Wereldbankrapport kan een hervorming van het staatsapparaat echter niet uitblijven. Anders blijft de Afghaanse staat zwak en afhankelijk van externe expertise. De Wereldbank richt zich tot de Afghaanse regering en de internationale donoren en pleit voor een evenwichtige benadering. Er moeten zo snel mogelijk nieuwe manieren bedacht worden om de dienstverlening aan de burgers te verbeteren, terwijl vooruitgang gespreid moet worden over langere termijn. Dit vereist institutionele veranderingen en capaciteitsopbouw gedurende het volgende decennium. Als de Afghaanse administratie sterker wordt, komt de technische steun uit het buitenland niet langer in een vacuüm terecht en vloeien middelen niet langer vruchteloos weg.
Het rapport besteedt ook aandacht aan het lokale beleid, dat een antwoord moet bieden op de bureaucratie die momenteel gecentraliseerd is in Kaboel. Dat is van groot belang, aangezien op het lokale niveau de geloofwaardigheid van de overheid gemaakt of gekraakt wordt. Tot slot moet de overheid het vertrouwen van de bevolking verdienen door een effectief parlement en een transparant rechtssysteem te creëren en de civiele maatschappij te betrekken in het beleid. Het vertrouwen in formele structuren is immers erg laag, terwijl vrouwonvriendelijke, traditionele manieren om conflicten op te lossen nog steeds wijdverspreid zijn.