Afrika groeit te traag om armoede te bestrijden

De halvering van de armoede tegen 2015 is een van de
Millenniumdoelstellingen van de Verenigde Naties. Aan het huidige
groeitempo bereikt Afrika het doel pas in 2047, zo blijkt uit het jongste
UNDP-rapport. De helft van de Afrikanen, 350 miljoen mensen, moeten
rondkomen met minder dan een dollar per dag.

Je mag niet alle Afrikaanse landen op dezelfde hoop gooien, zegt
UNDP-econoom Azghar Adelzadeh, Sommige landen doen het goed, andere
blijven ter plaatse trappelen. Adelzadah is optimistisch over de
groeiperspectieven in Afrika, ook al blijft het continent in vergelijking
met Azië en Latijns-Amerika de rode lantaarn.

De trage groei blijkt ook uit de cijfers van het rapport Accelerating the
Pace of Development van de in Ethiopië gebaseerde Economische Commissie
voor Afrika (ECA). Het groeipercentage zakte van 4,3 in 2001 tot 3,2 in
2002. De vertraging is een gevolg van de zwakke wereldeconomie, de lage
grondstofprijzen, droogtes en de burgeroorlog in Ivoorkust, zo stelt het
rapport.

Om de armoede terug te dringen is een groeicijfer van zeven tot acht
procent nodig. Voor sommige landen blijkt dat geen probleem. De Ugandese
economie groeide in 2002 met 6,2 procent, Rwanda en Mozambique zetten
percentages neer van 9,9 en 12 procent. Ook Mauritius, de Seychellen,
Tanzania en Mozambique laten respectabele resultaten optekenen.

Het ECA-rapport vermeldt enkele voorbeelden van succesvol
ontwikkelingsbeleid. In Swaziland en Malawi is het aantal inschrijvingen op
school in de voorbije tien jaar met 20 procent gestegen, Mali vergrootte de
toegang tot drinkbaar water met 12 procent en Uganda en Senegal hebben
bewezen dat de aidsepidemie kan worden ingedijkt. De beste prestaties komen
van landen waar economische hervormingen solide verankert zijn in de wet.
Mauritius is om die reden aantrekkelijk voor buitenlandse investeerders en
slaagt erin de armoede gestaag terug te dringen.

Er zijn ook voorbeelden van hoe het niet moet. In Ghana wordt de fiscale
spaarzaamheid telkens weer teniet gedaan door excessieve uitgaven in de
aanloop naar de verkiezingen. Mozambique laat zien hoe moeilijk het is de
allerarmsten beleidsmatig te helpen. Ondanks groeicijfers van tien procent
in de voorbije jaren blijft zestig procent van de bevolking in armoede
leven. Egypte leert dan weer dat bij de hervorming van de openbare diensten
meer aandacht moet gaan naar de managementkwaliteiten van de ambtenaren dan
naar algemene loonindicatoren

Op middenlange termijn blijft Afrika erg afhankelijk van externe
ontwikkelingen. Een daarvan is de liberalisering van de handel in
landbouwproducten, die bij de Wereldhandelsorganisatie momenteel niet uit
de startblokken wil schieten. Een tegenvaller was de Amerikaanse Farm Bill
van 2002, die de landbouwsubsidies in de Verenigde Staten met 67 procent
verhoogde. Dergelijke maatregelen zijn nefast voor de concurrentiekracht
van de Afrikaanse boeren op de internationale markt.

Goed bestuur, economische groei en open markten zijn niet alleen
zaligmakend, zo verklaarde UNDP-directeur Mark Malloch-Brown vorige maand
in de Mozambiquaanse hoofdstad Maputo. Om vooruitgang te boeken moeten
diepere structurele handicaps worden aangepakt, zoals geografische
isolatie, overafhankelijkheid van grondstoffenhandel, de uitsluiting van de
vrouw en de uitputting van de bodem.