Afrika onderhandelt troepenmacht voor Congo-crisis

Elf Afrikaanse landen bespreken op dit moment de crisis in Oost-Congo. Daar zaait de M23 rebellengroep, vermoedelijk gesteund door Rwanda, al maanden dood en verderf. Ondertussen lijkt Rwanda weinig onder de indruk van de internationale druk op het land om zijn ambigue rol in het conflict.

  • CC Endre Vestvik Als gevolg van hevige gevechten in Noord-Kivu vluchten honderdduizenden naar de vluchtelingenkampen nabij Goma. CC Endre Vestvik

Door het aanhoudende geweld in het oosten van de Democratische Republiek Congo, nabij de Rwandese grens, dringt een interventie zich op. Tijdens een bijeenkomst van de International Conference on the Great Lakes Region (ICGLR) in de Oegandese hoofdstad Kampala wordt de optie van een neutrale troepenmacht verder besproken door de elf Afrikaanse lidstaten. Tenminste zes staatshoofden, waaronder de presidenten van Rwanda en Congo, Kagame en Kabila, zijn persoonlijk aanwezig.

Het doel van de conferentie is het vinden van een duurzame oplossing voor de crisis. In een vorige bijeenkomst in Addis Abeba, Ethiopië, werd reeds een overeenkomst bereikt over het inzetten van een neutrale macht op de Congo-Rwanda grens. Het mandaat zou bestaan uit het wegwerken van de angst zaaiende milities in Oost-Congo en het bedaren van de spanningen tussen Kinshasa en Kigali omtrent aantijgingen van rebellensteun.  

Dat er een neutrale troepenmacht, bestaande uit troepen van alle lidstaten, moet komen, daarover is iedereen het eens. Over de details is er echter heel wat meer onenigheid, bleek op een bijeenkomst van de ministers van Defensie vorige week. Terwijl Monusco, de stabiliserende VN-troepenmacht gestationeerd in Congo, de voorkeur geniet van Kinshasa, wordt die door Kigali als allesbehalve neutraal omschreven. Die plooien moeten nu glad gestreken worden.

De Oegandese minister van Buitenlandse Zaken, Okello Oryem, bleek optimistisch over het vinden van een duurzame oplossing. Er werd namelijk een groep van experts opgericht met kennis in militaire, diplomatieke, mensenrechten- en rechtsaangelegenheden, ervaren in operaties van de VN en Afrikaanse Unie (AU).

De financiering van de macht zal pas later deze maand besproken worden maar anonieme bronnen wisten te vertellen dat er eensgezindheid bestond over een financiering door Afrika, niet door een externe actor.

De Rwandese New Times noemt het essentieel dat de ICGLR en andere actoren, zoals de AU, Kinshasa helpen met het bezweren van de crisis zonder de schuld in iemands schoenen te schuiven, verwijzend naar de beschuldigingen van Rwanda door de internationale gemeenschap. Indien een duurzame oplossing wordt gevonden, dient de internationale gemeenschap dit regionale initiatief te steunen.

Machtsvacuüm

Noord-Kivu in Oost-Congo wordt al maandenlang geteisterd door de March 23 Movement (M23), een van oorsprong Rwandese militie die na een akkoord tussen Rwanda en Congo opgenomen werd in het Congolese leger maar onlangs deserteerde.

‘De realiteit van marteling, een rebellenbewind en terreur zou gegrift moeten zijn in de geest en de agenda van iedere politicus.’
Hoewel Monusco logistieke steun verleent aan het Congolese leger, nemen de rebellenmilities steeds meer terrein in. ‘De geterroriseerde bevolking vraagt zich nu af wat de werkelijke rol van Monusco is in deze oorlog. Sommigen verdenken de VN-stabilisatiemacht zelfs van medeplichtigheid’, zegt Congoforum.

De focus op M23 zorgde voor de verplaatsing van veiligheidstroepen van uiterst gevoelige gebieden naar de M23 gebieden met een machtsvacuüm tot gevolg. In die onbeveiligde dorpen en steden slaan opportunistische milities nu hun slag, legt Oxfam in een persbericht uit.

Wetteloosheid

Door een angstaanjagende afwezigheid van staatsautoriteiten en staatsveiligheid, zijn wetteloosheid, mensenrechtenschendingen en het gebruik van kindsoldaten troef bij de milities, zegt Oxfam. Bijna een half miljoen mensen uit Noord- en Zuid-Kivu ontvluchtten reeds hun huizen. ‘De afgelopen maanden kantelde een eeuwigdurende humanitaire crisis om naar een catastrofe’, aldus Oxfam.

‘We zouden dit niet langer een vergeten oorlog mogen noemen. De realiteit van marteling, een rebellenbewind en terreur zou gegrift moeten zijn in de geest en de agenda van iedere politicus’, zegt Elodie Martel, landdirecteur van Oxfam.

‘Geen hulp nodig’

Nadat de VN een rapport publiceerde waarin het de medeplichtigheid van Rwanda in het geweld aantoonde, trokken steeds meer landen hun financiële hulp terug. Rwanda’s hulp aan de rebellen zou volgens Human Rights Watch bestaan uit de levering van wapens, munitie en twee- tot driehonderd rekruten. De bevindingen van de VN worden door Rwanda nog steeds als vals afgedaan.

Maar de financiële druk van de internationale gemeenschap lijkt voorlopig weinig indruk te maken op Rwanda. Zo liet minister van Buitenlandse Zaken Louise Mushikiwabo verstaan dat Rwanda zich ook zonder buitenlandse hulp zou weten te redden. ‘Met of zonder hulp, Rwandezen geven niet op. Wij zullen voor onszelf opkomen zoals we dat altijd gedaan hebben.’

‘Meer dan vijftig procent van ons budget wordt door het eigen land gefinancierd. Je kan onze inspanningen als Rwandezen niet verwerpen. Als we moeten overleven zonder hulp, dan doen we dat’, stelde ze.

De Rwandese minister van Financiën en Economische Planning liet echter weten dat de regering gedwongen zal worden binnenlandse leningen te verhogen om het effect van de uitgestelde uitbetaling van de donorfondsen tegen te gaan.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.