AFTA-vrijhandelszone vloek voor elektronicasector

De verlaging van de invoerrechten op 96 procent van alle producten had normaal gezien vanaf begin januari in werking moeten treden. Maar om de plaatselijke bedrijven voldoende tijd te geven om zich voor te bereiden op de nakende concurrentie, heeft de regering eind vorige week aangekondigd dat de verlagingen pas vanaf juli ingaan. Tot dan blijft Vietnam de invoerrechten van 2002 toepassen, aldus vice-minister van Financiën Le Thi Bang Tam.

De meeste bedrijven halen opgelucht adem na die mededeling, omdat zij helemaal niet gerust zijn in de veranderingen die op til zijn. Toch zijn sommige bedrijfsleiders van mening dat Vietnam wel in staat zal zijn zich aan te passen aan de nieuwe marktomstandigheden en zelfs voordeel kan hebben bij de vrijhandelszone. De voorbije jaren heeft Vietnam al de toltarieven opgeheven of verlaagd voor 5500 goederen die onder AFTA vallen - goed voor 85 procent van alle goederen die onderhevig zijn aan in- en uitvoerrechten. Nu Vietnam toetreedt tot AFTA en ook al in de richting van de Wereldhandelsorganisatie kijkt, moet het zich gewoon voorbereiden op een hardere concurrentie en kan de industrie meer rivaliteit en eventueel ook een prijzenoorlog verwachten.

Een van de sectoren die beducht is voor de verlaging van de invoerrechten, is die van de elektronische producten en huishoudtoestellen. De invoerrechten op elektrische huishoudapparaten zal dalen van 50 tot 20 procent, waardoor plaatselijke producten moeten opboksen tegen veel sterkere concurrentie van goederen uit het buitenland. Volgens Le Dang Doanh, adviseur bij het ministerie van Planning en Investeringen, zal de Vietnamese elektronica niet kunnen concurreren met de invoer uit de ASEAN-landen. Bovendien zal Vietnam ook heel moeilijk een beroep kunnen doen op buitenlandse investeringen in die sector. Dan Thanh Hai, eigenaar van een winkel van audio- en video-installaties in Ho Chi Minh Stad, is alvast blij dat de prijzen tot juli gelijk blijven. Maar hij kan niet voorspellen hoe belangrijk elektrische en elektronische producten uit Maleisië, Singapore en Indonesië na juli zullen worden op de plaatselijke markt. Voorlopig kunnen de plaatselijke producten wel concurreren met de invoer dankzij de tariefbelemmeringen, maar hij weet niet hoe de prijzen in augustus zullen zijn, wanneer de eerste golf ingevoerde producten op de markt komt.

De voorbije jaren hebben firma’s als Vietronics, Samsung Vina, Tan Binh Electronics en Vitek-Vtb geïnvesteerd in technologie en diensten ter voorbereiding van de tariefverlagingen door de toetreding tot de AFTA. We hebben ons toegespitst op onderzoek en ontwikkeling en willen nu concurreren op het vlak van kwaliteit en diversiteit in plaats van met de prijs, zegt een vertegenwoordiger van Samsung Vina. Andere plaatselijke bedrijven hebben minder zekerheid, omdat zij er niet in zijn geslaagd zich een plaatsje te veroveren op de elektronicamarkt. Er is niemand die denkt dat de sector kan overleven als Vietnam lid wordt van AFTA. Ik ben wel optimistisch van aard, maar ik kan alleen maar dromen van een marktaandeel van vijf procent voor de lokale industrie, zegt Nguyen Thi Thuan, directrice van een assemblagebedrijf van TV’s.

Voor de plaatselijke landbouwproducten ziet de situatie er iets rooskleuriger uit, hoewel Pham Thi Tuoc, hoofd van de dienst Planning van het ministerie van Landbouw en Ontwikkeling, ook harde tijden vreest, vooral voor de producenten van afgewerkte producten. Het is niet gemakkelijk de technologiekloof tussen Vietnam en de ASEAN-landen te dichten, omdat er systematisch investeringen nodig zijn, zegt zij. Maar ze heeft wel vertrouwen in de toekomst van bedrijven als Vinamilk en Vinacafe, die zwaar hebben geïnvesteerd in een aanpassing van de technologie en de aanleg van een grondstoffenvoorraad. Vis- en schelpdierenproducenten hebben evenmin veel te vrezen door de nieuwe tariefdalingen, omdat zij nu al concurreren met Thailand en Indonesië voor de uitvoer naar de Europese Unie en de Verenigde Staten, zegt Nguyen Van Manh van de Vietnamese Vereniging van Vis- en Zeevruchtenbewerkers. Voor deze sector zou AFTA zelfs nieuwe voordelen kunnen bieden. Vietnamese producenten kunnen nu de grondstoffen die ze nodig hebben zoeken in landen uit de regio, aldus Manh.

Tran Huu The van de dienst bedrijfsfinanciering op het ministerie van Financiën wijst erop dat de industrie al veel tijd heeft gekregen om zich voor te bereiden op de tariefdalingen en de komst van ingevoerde producten. We hebben het idee al zeven jaar geleden gelanceerd. Er zijn ten minste dertig cursussen georganiseerd om bedrijfsleiders uit het hele land voor te bereiden, aldus The. Bedrijven die het integratieproces niet kunnen volgen, zullen uit de boot vallen.