Al vier protesterende vissers vermoord in Brazilië

De vermoorde vissers maken deel uit van de Vereniging van Mannen en Vrouwen van de Zee (Ahomar), een organisatie van tweeduizend kleine vissers die tegen de vervuiling van de Guanabarabaai, net ten noorden van Rio de Janeiro, strijden.

Rio+20

De meest recente slachtoffers zijn Almir Nogueira en Jõao Luiz Telles. Op 22 juni, ironisch genoeg de dag dat in Rio de VN-duurzaamheidstop eindigde, waren ze niet meer naar hun huis in de gemeente Magé teruggekeerd.

Het lichaam van Nogueira werd twee dagen later gevonden, onder water vastgebonden aan zijn boot. Het lichaam van Telles dook op 25 juni op in een naburige gemeente, zijn handen en voeten waren vastgebonden. Volgens Ahomar vertoonden de lichamen “duidelijke tekenen van executie”.

Petrochemisch Complex

Sinds 2007 protesteert Ahomar tegen de bouw van het Petrochemisch Complex van Rio de Janeiro, een van de grootste investeringen van staatsoliebedrijf Petrobras.

Volgens Ahomar zijn de visbestanden met 80 procent verminderd sinds de start van de werken.

In 2009 blokkeerden ze met hun boten gasleidingen en sindsdien worden ze bedreigd. In 2009 nog werd Paulo Souza, de penningmeester van Ahomar, gedood met vijf kogels in het hoofd, voor de ogen van zijn familie. Een jaar later werd een ander stichter van de vereniging, Marcio Amaro, in zijn huis vermoord, voor de ogen van zijn vrouw en moeder. Beide moorden blijven onopgehelderd.

Voortdurend politiebewaking

Ahomar-voorzitter Alexandre Anderson werd ook al meermaals het doelwit van aanslagen en krijgt nu voortdurend politiebewaking. Vrijdag vond een protestactie plaats om de straffeloosheid van de moorden aan te klagen. Kort nadien werd Anderson opnieuw bedreigd. Sinds de nieuwe moorden durven de vissers niet meer op zee te gaan.

Marcelo Freixo, voorzitter van de mensenrechtencommissie van het deelstaatparlement van Rio de Janeiro, gelooft niet dat Petrobras de moorden bevolen heeft. Wel stelt hij vast dat de bedrijven die voor Petrobras werken, zich soms van bewakingsfirma’s bedienen die overgaan tot “intimidaties, bedreigingen en zelfs moorden.”

Milities

Petrobras “kan niet doen alsof het helemaal niets te maken heeft met de zaak”, zegt Freixo. “Het is Petrobras dat investeert, het heeft dan ook de verantwoordelijkheid over de bedrijven die het aanneemt.”

Een parlementair onderzoek onder leiding van Freixo liet zien dat er onder meer in Magé “milities” actief zijn, groepen die gebruik maken van actieve of gepensioneerde leden van de openbare veiligheidsdiensten.

Ook Freixo krijgt nu politiebewaking.

Bij Ahomar weten ze waar de schuldigen gezocht moeten worden. “Het zijn mensen die veel geld verdienen met dit industrialiseringsproces in de Guanabarabaai. Ze zitten in het provincie- en gemeentebestuur en zelfs in de openbare veiligheidsdiensten.”

Niet op de hoogte

Toen IPS aan Petrobras om een reactie vroeg, stuurde het bedrijf een communiqué waarin het stelde niet op de hoogte te zijn van de dood van de vissers maar elke bedreiging te verwerpen.

Petrobras benadrukte ook dat de procedures voor milieuvergunningen in Brazilië alle gevolgen voor milieu en samenleving in overweging nemen. Petrobras is een “bedrijf dat op sociaal en milieuvlak verantwoordelijk is en van zijn leveranciers dezelfde houding verwacht.”