Alain Winants: 'Rekening houden met radicalisering van extreem-links'

Volgt de Staatsveiligheid de vredesbeweging op?
Winants: Niet als dusdanig. Ons interesseert enkel of vredesorganisaties geïnfiltreerd worden door extremistische elementen –individuen uit radicale of anarchistische bewegingen. Wij volgen de vredesbeweging met andere woorden enkel vanuit het oogpunt van een mogelijke infiltratie door elementen van buitenaf, van een recuperatie of manipulatie van de filosofie van die beweging door extremistisch-radicale elementen.

In het jaarrapport 2004 van de Staatsveiligheid was sprake van Voor Moeder Aarde en het Forum voor Vredesactie.
Winants: Dat zijn inderdaad groeperingen die onze aandacht hebben getrokken. Onze benadering van die groeperingen is identiek dezelfde als dewelke ik u juist komt te schetsen. Wij gaan die groeperingen enkel bekijken vanuit het oogpunt van een mogelijke infiltratie van elementen van buitenaf, en een recuperatie of manipulatie van de filosofie van die beweging door extremistisch-radicale elementen.

Op welke manier doet de Staatsveiligheid dat?
Winants: In de eerste plaats via open bronnen. We hebben een vrij goed zicht op wanneer wat te gebeuren staat aangezien de bewegingen hun acties goed aankondigen. Naast open bronnen gebruiken we uiteraard ook andere klassieke inlichtingenmethoden.

Rond extremistische activiteiten binnen de vredesbeweging hebben we trouwens een samenwerkingsprotocol met de militaire inlichtingendienst ADIV. Verder heeft de Staatsveiligheid één verbindingsofficier gestationeerd op het Nato Office of Security, de interne veiligheidsdienst van de Navo.

Werkt u rond dit thema ook samen met buitenlandse inlichtingendiensten?
Winants: Inderdaad. Omdat we vaststellen dat er een zekere evolutie is op het niveau van extreem-links. De laatste jaren merken we binnen Europa een heropleving van gewelddadige manifestaties van extreem-links.

Kijk naar de recente rellen in Griekenland en Frankrijk. Dergelijke zaken kunnen zich internationaal vrij vlug verspreiden, al hebben we tot nu toe in België nog geen gewelddadige acties gezien. Maar we stellen vast dat er een internationalisering van contacten is: individuen uit links extremistische bewegingen in Griekenland, Italië en Frankrijk proberen sympathisanten uit andere landen aan te spreken.

Op de voorbije nieuwsjaarsconferentie van de European Corporate Security Association (ECSA) in Brussel was toenemend radicalisme in linkse kringen een van de  gespreksthema’s. Deelt u die bekommernis?
Winants: Ik verwees net al naar de evolutie op het niveau van extreem-links in het buitenland. Een bijkomende factor is de wereldwijde economische crisis, die in linkse milieus zeer goed wordt gevolgd –en wordt aangegrepen om hun filosofie over de economie naar buiten te brengen. Daarom denk ik dat het niet uitgesloten is dat men in de toekomst een radicalisering van extreem-links zal waarnemen. Zonder dat we opnieuw –althans dat hoop ik– zullen vervallen in de extremiteiten die we in de jaren zeventig en tachtig hebben gekend met de aanslagen van de CCC.

‘Wij hebben geen kennis van het bestaan van een zwarte lijst van activisten’

Ik denk dat het algemeen klimaat op financieel-economisch vlak aan de ene kant, en de radicalisering die men in de omringende landen ziet aan de andere kant, zaken zijn waar de Staatsveiligheid voor moet opletten.

Bestaat er een zwarte lijst van vredesactivisten in Europa? En hoe zit het met de Schengen-database?
Winants: Wat de Staatsveiligheid betreft, hebben wij geen kennis van het bestaan van een zwarte lijst. Wij hebben althans geen lijst met namen van activisten.
Met betrekking tot het Schengen Informatiesysteem moet men toch wel weten dat de Staatsveiligheid geen beslissingsbevoegdheid heeft wat betreft de inschrijving van een persoon op een dergelijke lijst. Het enige dat wij kunnen doen, is de bevoegde autoriteiten in kennis stellen van onze vaststellingen.

Zijn er in België privé inlichtingendiensten die de vredesbeweging opvolgen?
Winants: Wij hebben daar geen echt zicht op. Privé inlichtingendiensten interesseren ons voornamelijk met betrekking tot het wetenschappelijk en economisch potentieel. Maar dat betekent niet dat ze niet actief kunnen zijn op andere vlakken. Ik kan me voorstellen dat wanneer bepaalde cliënten zich richten tot een privéfirma om bepaalde zaken te onderzoeken –zelfs als het om een vredesorganisatie gaat– dat het misschien in het commercieel belang van die privéfirma kan zijn om dat te doen.

Privé inlichtingendiensten hebben andere doeleinden dan wij. Hun doeleinden zijn commercieel ingegeven. Het zou nuttig zijn dat men daar een zekere aandacht aan besteedt, vermits het firma’s zijn die aan inlichtingengaring doen maar niet onderworpen zijn aan de controles waaraan de Staatsveiligheid en de militaire inlichtingendienst zijn onderworpen.

Samengevat: de vredesbeweging in België anno 2009, een bedreiging voor de veiligheid van de staat?
Winants: Ik denk niet dat ze een bedreiging voor de veiligheid van de staat is als vredesbeweging in se. De bedreiging zou erin kunnen bestaan dat de vredesbeweging misbruikt worden door individuen of door andere organisaties die een ander doel hebben dat totaal niet compatibel is met dat van de vredesbeweging. Ze zouden kunnen trachten om de publiciteit die errond gemaakt wordt op een zekere manier te recupereren en via infiltratie hun eigen boodschap trachten te vehiculeren.