Algemene staking wordt populariteitstest voor Maoïstische rebellen

Sinds 26 november is in Nepal de noodtoestand van kracht, maar in de steden
zijn winkels, restaurants, kantoren, scholen en bioscopen gewoon open. Het
openbaar vervoer werkt normaal en er zijn overal toeristen te zien - zij het
in minder grote groepen dan de voorbije jaren. Af en toe zoeft er wel een
konvooi legerjeeps met zware machinegeweren voorbij.

De oorlog heeft lang niet zoveel gevolgen voor de stadsbewoners als de
media doen uitschijnen, zegt Deepak Singh, de eigenaar van een chique
winkel in de Bishal Bazaar in het centrum van Kathmandu. Maar al dat
gepraat over de rebellen werkt zich uiteindelijk wel negatief uit op de
zaken - de toeristen blijven weg. Om dat te vermijden blijft de regering
herhalen dat het geweld grotendeels beperkt is tot afgelegen districten in
het westen van het land als Rolpa, Rukum, Dang, Salyan, Pyuthan en Gorkha.
Denk niet dat het hele land in vlammen staat, zegt minister van
Binnenlandse Zaken Devendra Raj Kandel.

De regering ondergraaft haar stelling wel door vast te houden aan de in
november uitgeroepen noodtoestand. Die maatregel, die de ordediensten de
vrije hand geeft om verdachten te arresteren en vast te houden, geldt voor
het hele land en niet - zoals de oppositie had geëist - enkel voor de
gebieden waar de rebellen toeslaan. Niemand kan ook ontkennen dat het geweld
aan het escaleren is. Vorige week kwamen 56 politiemensen, zes burgers en
meer dan 150 rebellen om bij aanvallen op drie politieposten in het district
Dang, en twee maanden geleden stierven er zelfs meer dan 150 soldaten en
politiemensen bij aanslagen in het district Achham.

De strijd tussen de rebellen en de Nepalese ordediensten heeft sinds 1996 al
meer dan 3000 slachtoffers geëist, en stilaan begint dat ook op de economie
te wegen. De Aziatische Ontwikkelingsbank voorspelt dat groei van de
Nepalese economie dit jaar met 1,5 procentpunt zal afnemen tot een magere
3,5 procent. De belangrijkste oorzaak daarvan is de verslechterde
veiligheidssituatie. De 23 miljoen inwoners van Nepal moeten rondkomen met
een gemiddeld jaarlijks inkomen van amper 220 dollar - het land kan zich het
conflict dus eigenlijk echt niet veroorloven.

Volgende week komt het tot een echte krachtmeting tussen de rebellen en de
overheid - de opstandelingen hebben immers opgeroepen tot een vijfdaagse
staking die op 23 april zou moeten beginnen. Velen verwachten dat die actie
ook met geweld gepaard zal gaan. Scholen hebben ouders gevraagd hun kinderen
thuis te houden, en ook de busmaatschappijen overwegen hun voertuigen op
stal te houden.

Deze week zorgde de Mensenrechtenorganisatie van Nepal - een
koepelorganisatie van ngo’s - wel voor een straaltje hoop met de mededeling
dat beide partijen in het conflict bereid bleken te onderzoeken of ze hun in
november afgebroken vredesonderhandelingen weer konden opnemen. Maar tot
dusver zijn er nog geen tekenen dat dit ook werkelijk het geval zal zijn.
Voorlopig lijkt de staking dan ook niet te vermijden.

De werkonderbreking zou uiteraard niet zonder gevolgen blijven voor de
Nepalese economie, en dat zou voor veel Nepalezen in de steden de druppel
kunnen zijn die de emmer doet overlopen. Een commentaarschrijver van de
Engelstalige krant ‘Kathmandu Post’ hoopte woensdag dat de staking tot een
geweldig protest tegen de Maoïsten zou leiden. De rebellen zouden zichzelf
met de staking dus een slechte dienst bewijzen, want geen enkele
opstandelingenbeweging kan blijven bestaan zonder steun uit het volk. Maar
analisten gaan ervan uit dat de rebellenbeweging aanhangers zal blijven
winnen op het platteland zolang de mensen daar de indruk hebben dat ze geen
gehoor krijgen bij de politici in de steden.