Alliantie India, Brazilië en Zuid-Afrika nog grotendeels toekomstmuziek

Net als andere samenwerkingsverbanden tussen ontwikkelingslanden is de IBSA (India, Brazilië en Zuid-Afrika) in de eerste plaats een instrument om gemeenschappelijke belangen te verdedigen tijdens internationale onderhandelingen. Maar misschien kan de IBSA meer worden.
“De IBSA is op een erg solide realiteit gebouwd”, zegt Ron Davies, de Zuid-Afrikaanse minister van Handel en Industrie. “We behoren tot de grootste ontwikkelingslanden op verschillende continenten en we hebben een reeks samenwerkingsverdragen die in elk geval voor Zuid-Afrika echt iets betekenen.”
Davies geeft wel toe dat er nog veel werk aan de winkel is. “We moeten de IBSA consolideren en verdiepen. Voor Zuid-Afrika is dat een prioriteit.”

Wachten op het bedrijfsleven

Volgens sommige experts moet de samenwerking tussen de drie landen nog vorm krijgen, en moet daarvoor eerder op het bedrijfsleven dan op de politiek worden gerekend. “De IBSA is tot op zekere hoogte nog altijd een romantische idee. De drie landen beter verbinden door gemeenschappelijke luchtvaart- of scheepsroutes is nog toekomstmuziek”, zegt professor Stephen Gelb, de directeur van de Zuid-Afrikaanse economische denktank The Edge Institute.
Daar zal volgens Gelb maar verandering in komen als bedrijven uit de drie landen er hun schouders onder zetten. “De bedrijven uit de drie landen zullen elkaar vinden als daar nood aan is. En die verbindingen kunnen dan een politieke vertaling krijgen.”

Bharti en MTN

Enkele megadeals staan al op stapel. De Indiase telecommunicatiegigant Bharti bereidt een fusie voor met zijn Zuid-Afrikaanse branchegenoot MTN. Dat zou een onderneming doen ontstaan met meer dan 200 miljoen klanten en met een waarde van ongeveer 15,5 miljard euro. De nieuwe telecommunicatiereus zou actief zijn in Afrika, de Arabische wereld en Azië. De initiatiefnemers kijken ook al naar Latijns-Amerika, en de grootste markt daar is Brazilië.
De internationale crisis biedt een extra stimulans om dergelijke partnerschappen aan te gaan. Een van de mogelijkheden voor ontwikkelingslanden om de verminderde afzetkansen in de westerse landen te compenseren, is hun onderlinge economische handel versterken, zegt de Indiase buitenlandminister S.M. Krishna. De IBSA kijkt daartoe ook verder dan India, Brazilië en Zuid-Afrika. India onderzoekt bijvoorbeeld de mogelijkheden om meer handel te gaan drijven met de Mercosur, het Zuid-Amerikaanse handelsblok met Brazilië, Argentinië, Paraguay en Uruguay, en met de Zuidelijk Afrikaanse Douane-unie.
Ook de onderlinge handel tussen Brazilië, India en Zuid-Afrika kan nog sterk groeien. Krishna maakte zich samen met zijn collega’s Celso Amorin van Brazilië en Maite Nkoana-Mashabane uit Zuid-Afrika eerder deze maand sterk dat de handel tussen de drie landen kan toenemen van 7 miljard euro vorig jaar tot 17 miljard euro in 2015.