Alliantie van Beschavingen probeert “cultuur van angst” te doorbreken

De tweedaagse vergadering begint op 15 januari. Belangrijke deelnemers zijn de Spaanse premier Luis Rodriguez Zapatero, zijn Turkse ambtsgenoot Recep Tayyip Erdogan en VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon.

De Alliantie van Beschavingen werd in juni 2005 opgericht op initiatief van Spanje en Turkije, twee belangrijke landen op de historische breuklijn tussen het overwegend christelijke Westen en de islamitische wereld. De bedoeling is de relaties tussen de twee grote gemeenschappen te verbeteren. Die zijn zwaar verslechterd na de aanslagen van 11 september 2001 en de daaropvolgende terreurdaden in Bali, Madrid en Londen, maar ook door de eenzijdige militaire interventies in landen als Irak en Afghanistan. De Verenigde Naties, die onder meer als opdracht hebben de wereldvrede te bewaren, schragen het initiatief, samen met ongeveer 75 van haar lidstaten.

De toenmalige VN-baas Kofi Annan zette een groep van hooggeplaatste experts op die intussen al verscheidene rapporten heeft afgeleverd met concrete suggesties over hoe de wereld beter kan omgaan met spanningen tussen verschillende culturen of geloofsgroepen. De onderliggende stelling in die rapporten is dat conflicten meestal politieke oorzaken hebben, en dus moeten worden losgekoppeld van religieuze of culturele verschillen.

De deelnemers aan het forum in Madrid bekijken onder meer de versterking van internationale samenwerkingsinitiatieven, mediaprojecten en de mogelijke bijdrage van religieuze leiders en jongeren.

Rol van de media

De rol van de media lijkt een bijzondere aandacht te gaan krijgen. Volgens Shamil Idriss, directeur ad interim van de Alliantie, lopen spanningen tussen verschillende geloofsgroepen of culturen vaak uit de hand als gevolg van onverantwoordelijke berichtgeving. Dat was volgens hem het geval bij de publicatie van de Mohammedcartoons in Denemarken, de uitlatingen van de paus over de islam en de opmerkingen van de Iraanse president Mahmoud Ahmadinejad aan het adres van Israël.

De Alliantie stelt ook vast dat positieve ontwikkelingen te weinig aandacht krijgen. Dat geldt bijvoorbeeld voor haar eigen initiatieven. “Er is wel wat positieve berichtgeving, maar veel te weinig”, vindt Idriss.

Volgens Idriss en andere leden van de Alliantie moet er veel meer geïnvesteerd worden in sensibilisering. Het samenwerkingsverband probeert daarvoor onder meer grote filmmaatschappijen in Hollywood warm te krijgen voor producties die het vreedzaam samenleven van verschillende culturen en geloofsgroepen in beeld brengen en gangbare stereotypes doorbreken. Er wordt ook gedroomd van talrijke coproducties over religieuze en culturele grenzen heen.