Ambitieus en geslaagd

Ze weigert zich te plooien naar de vereisten van de markt, die van vrouwelijke auteurs met een moslimnaam verwacht dat ze zich ondubbelzinnig en fel afzetten tegen hun religieuze en culturele achtergrond. Dat siert haar. Ze kiest er ook heel bewust voor om niet het artistieke luchtledige op te zoeken: ze schrijft dus wél over de multiculturele realiteit die haar -en al haar lezers- omringt en voortbrengt. Ook dat is prima, omdat het niet haar enige mogelijkheid is, maar haar huidige keuze.
In de sterkste verhalen levert dat het soort universaliteit op die literatuur zo onmisbaar maakt. Mercedes 207 (mitien oe sebh’a) -een verhaal waarvan een vroegere versie in MO* gepubliceerd werd- is daarvan een voorbeeld. Ook Mijnheer Dubois en De fotografe vallen onder die categorie.
Op andere plaatsen stoot Lamrabet zich wel eens aan de lat die ze zelf zo hoog legt. In Rachid, bijvoorbeeld, ondergraaft ze een verhaal dat goed balanceert op de grens tussen humor en drama door een overbodig zinnetje dat de werkloze Rachid uitspreekt: ‘Mijn Nederlands is vlekkeloos, mijn dialect authentiek, en ik weet wanneer ik welk register moet gebruiken.’
De kans dat een duidelijk niet hooggeschoolde jongen zo’n zin denkt, is zo gering, dat het stoort. Rachida Lamrabet mag de teksten van Jan Blommaert lezen en gebruiken om het karakter en de context van haar personage voor zichzelf uit te tekenen, maar in de verhalen moeten reële, geloofwaardige mensen rondlopen, geen illustraties van politieke standpunten.
Lamrabet is op haar best als ze, zoals Elly in De fotografe, de mensen die ze portretteert genadeloos uitkleedt en ze naakt neerzet in de pose en de decors die ze voor zichzelf construeren. Een grote dosis doorzicht en beetje gebrek aan respect, dat doet wonderen in de kunst.
Een kind van God door Rachida Lamrabet is uitgegeven door Meulenhoff / Manteau. 268 blzn. ISBN 978 90 854 2147 4