Amerika houdt voet bij stuk

Europese leiders en milieugroepen reageren verbeten op de onwil van de Amerikaanse delegatie om de emissiereductierichtlijn in de resolutietekst op te nemen. Onder deze doelstelling zouden de landen hun uitstoot tegen 2020 met één vijfde verminderen, en met de helft tegen 2050.
De richtlijn zou niet-bindend zijn, omdat er in de loop van de komende twee jaar na de Bali conferentie nog over onderhandeld moet worden. Het gaat dus enkel om een intentieverklaring, maar kennelijk woog de politieke slagkracht ervan te zwaar door voor de Amerikaanse vertegenwoordiging.

De Bali Roadmap

Op de klimaatconferentie in Bali moeten de vertegenwoordigers een agenda opstellen waarbinnen over een opvolger van het Kyoto Protocol zal worden onderhandeld. Niet zozeer de inhoud van dit nieuwe verdrag ligt ter discussie, maar wel wat er op de onderhandelagenda van de komende twee jaar moet staan.

Teleurstelling

De tegenzin van de umbrella-groep (de Verenigde Staten, Rusland, Canada en  Japan) om een vermindering van 25 à 40 procent tegen 2020 na te streven, stemt Europese leiders en milieugroepen pessimistisch. Stephanie Tunmore van Greenpeace zegt: ‘We zouden aan het eind deze week de conferentie kunnen afsluiten met een lege doos. De wetenschap zegt ons nochtans dat we hier geen tijd voor hebben’.
Ook de Duitse milieuminister Sigmar Gabriel, die tijdens de High Level speeches aankondigde dat zijn land naar een reductie van 40 procent streeft tegen 2020, kan zijn teleurstelling niet onder stoelen of banken steken: ‘Ik heb geen Bali-resolutie nodig waarin we alleen maar zeggen “Ok, we komen volgend jaar opnieuw bijeen” ’. Europese leiders verklaren dat ze de laatste dagen van de conferentie zullen blijven streven naar het opnemen van specifieke reductiedoelstellingen in de eindtekst.

Geen bruggen opblazen

De VN secretaris-generaal Ban Ki Moon en de Britse milieusecretaris Hillary Benn manen aan tot voorzichtigheid. Ze vinden het cruciaal dat de Verenigde Staten deel blijft uitmaken van de onderhandelingen, ook al moet men hiervoor toegevingen doen in het einddocument. ‘Het gaat erom de deur open te houden voor iedereen. In de loop van de komende twee jaar zullen andere dingen zeker veranderen’, vindt Benn.
Dit wijst erop dat veel delegaties er al van uitgaan dat met de Amerikaanse verkiezingen in november 2008 ook een meer klimaatvriendelijke president aan de onderhandeltafel zal zitten. De verkiezing van de Australische premier Rudd, die de eerste dag van zijn ambtstermijn het Kyoto Protocol ratificeert, brengt hen duidelijk op ideeën.

Het Amerika van de toekomst?

Terecht, want in het democratische kamp luidt geen twijfel over deze constructievere positie en drie weken voor de Republikeinse voorverkiezingen verklaren de twee belangrijkste kandidaten (John McCain en Rudolph Giuliani) dat ze de klimaatverandering dringend willen aanpakken. McCain zegt: ‘Ik heb vertrouwen dat we onze kinderen en kleinkinderen een properdere wereld kunnen doorgeven. Dit kunnen we met bindende reductienormen, emissiehandel, technologie en de motivatie van onze bedrijven.’
Het is niet de eerste keer dat Republikeinen elkaar zouden opvolgen omwille van milieugerelateerde redenen. Ronald Reagan slaagde er indertijd in om gedurende zijn achtjarige ambtstermijn de problematiek van zure regen beleidsmatig links te laten liggen.
Opvolger G.H. Bush won vervolgens de verkiezing door zich als een ‘environmentalist’ te profileren en door de emissiehandel van SO4 in zijn programma op te nemen. Alles wijst erop dat de Republikeinen vandaag opnieuw dezelfde verkiezingsstrategie proberen toe te passen. Dit recept kan enkel werken als Bush het been stijf blijft houden.

Wachten op Godot

Hiertegenover staat dat het geduld van de internationale gemeenschap op de proef wordt gesteld naarmate het einde van de klimaatsconferentie nadert. Tijdens de High Level speeches vertelden staatshoofden over de binnenlandse gevolgen van de opwarming. De Australisch premier Rudd onderstreepte dat klimaatverandering in zijn land niet langer een wetenschappelijke theorie, maar een realiteit is, aangezien nu al het regenwood, de Grote Barrièrerif en het nationaal park van Kakadu op het spel staan.
‘We verwachten dat alle industrielanden nieuwe reductienormen naar voor plaatsen en in deze conferentie moeten we een tijdslijn hiervoor uitwerken’, besloot hij. De Indonesische president Yudhoyono kon op applaus rekenen toen hij aandrong op de participatie van álle industrielanden in een post-Kyoto akkoord: ‘We moeten zeker zijn dat we Amerika, als ’s werelds grootste economie en wereldleider in technologie, deel uitmaakt van het post-2012 verdrag. Zoniet zullen we niet in staat zijn om de klimaatsverandering op een efficiënte manier aan te pakken.’
Ban Ki Moon blijft vooralsnog somber over de uitkomst van Bali. De basistekst zou volgens hem ‘te ambitieus’ zijn. Voor de Amerikaanse Nobelprijswinnaar Al Gore is glas dan weer half vol: ‘Als zich doorbraken voordoen, gebeurt dit meestal in de laatste 48 uur’. Al Gore maakte in 1997 als vice-president van Bill Clinton zelf deel uit van de Amerikaanse delegatie. Deze onderhandeling leidde toen tot het Kyoto Protocol.