Amerika zoekt steun bij China en India om uitstootreducties te ontlopen

Het afgelopen jaar was een pijnlijke beproeving voor klimaatsceptische regeringen zoals de VS. Het IPCC en de VN milieurapporten ontnamen sceptici elke rationele basis om het probleem van de globale opwarming in twijfel te trekken. Daarnaast groeide een politieke draagvlak. De film ‘An Inconvenient Truth’ van Al Gore verlaagde de drempel van de gemiddelde burger om inzicht te krijgen in de complexiteit van de klimaatwetenschap. Het klimaat raakte bovendien op de agenda van de twee machtigste beslissingsorganen ter wereld: de G8 en de Veiligheidsraad. En last but not least: de Australische regering Howard is electoraal verpletterd omwille van zijn nalatigheid ten aanzien van het klimaatprobleem.  
Ook de republikeinse regering Bush kan niet langer om het probleem heen. Op de G8 beloofde Bush dat hij het voorstel van de Duitse voorzitster Angela Merkel om de uitstoot tegen 2050 te halveren ‘ernstig zou overwegen’. In de retoriek haakt Amerika mooi in op de geldende norm om de wetenschappelijke projecties over ons klimaat ernstig te nemen. In de feiten blijft men de boot afhouden voor bindende reductienormen. Het wankele evenwicht tussen het beleidsmatig negeren en het diplomatisch toegeven aan het klimaatdiscours wordt deze dagen in Bali voortdurend op de proef gesteld.
Dit komt vooral omdat de positie van de Verenigde Staten cruciaal is voor het slagen van de conferentie. Amerika vertegenwoordigt een derde van de uitstoot van alle industrielanden. Zonder de participatie van de VS zal het nieuwe klimaatakkoord - net zoals het Kyoto-protocol - een geringe impact hebben op het klimaat. Een engagement van de VS zou niet alleen tot een meer efficiënt beleid leiden, het zou ook opkomende ontwikkelingslanden aanzetten om mee te werken aan dat beleid. China en India willen enkel meestappen in het post-Kyoto akkoord als ook de VS aan boord stappen. Volgens het Kaderverdrag moeten de industrielanden (in dit geval: de VS) immers de eerste reductie-inspanningen op zich nemen.
De VS zeggen op hun beurt dat ze enkel meedoen als China en India hun steentje bijdragen, omdat ze vrezen dat een eenzijdige implementatie van het klimaatverdrag hun concurrentiepositie t.ov. China en India zou benadelen. Kortom, zowel China en India als de VS hebben elkaar nodig om hun passiviteit ten aanzien van het nieuwe klimaatverdrag te legitimeren. Amerika hoopt dat China en India openlijk verklaren dat ze geen bindende uitstootnormen zullen aanvaarden. Op deze manier zouden de VS de schuld voor het mislukken van de conferentie in de schoenen van China en India kunnen schuiven, en de conferentie zonder enig gezichtsverlies kunnen afsluiten.
De kans dat de VS in hun opzet slagen is zeer reëel. China en India hebben een per capita uitstoot die respectievelijk 5 en 16 keer lager ligt dan die van de VS. Daarnaast beschikken zij niet over de financiële en technologische middelen om een doortastend klimaatbeleid te voeren. Het is dus weinig waarschijnlijk dat China en India eerder zullen instemmen met bindende reductienormen dan de VS.
“We hopen op een succesvolle afloop en zullen constructief meewerken om dat waar te maken”, aldus de Amerikaanse vertegenwoordiger tijdens de openingssessie in Bali. Achter deze blinkende façade schuilt de nieuwe strategie die sinds maandag in werking treedt. Vanuit een vertrouwelijke bron vernam de Duitse krant Der Spiegel dat leden van de Amerikaanse vertegenwoordiging reeds contacten hebben gelegd met China en India om een gezamenlijke strijd tegen het internationale klimaatbeheer te coördineren. De basis van de strategie bestaat uit het wegvallen van Australië als partner in de verlammingsstrategie. Sinds de nieuwe premier Rudd het Kyoto Protocol heeft geratificeerd, blijkt Amerika het enigste geïndustrialiseerde land dat weigerachtig staat ten aanzien van het klimaat. De keuze voor China en India is dus ingegeven door de hachelijke geïsoleerde internationale positie waarin Amerika zich nu bevindt. De VS volgen nu een logisch en zeer realistisch scenario.