Amerikaans bedrijfsleven lobbyt voor vrijhandelsakkoord Midden-Oosten

Het gisteren (donderdag) voorgestelde samenwerkingsverband zal beheerd worden door twee machtige lobbygroepen: de National Foreign Trade Council (NFTC), een verband van 400 Amerikaanse exporteurs, en de Business Council for International Understanding (BCIU). De coalitie wil opkomen voor de basisideeën waarvan het MEFTA-voorstel vertrekt: vrijhandel kan het Midden-Oosten helpen de weg van democratie en vooruitgang in te slaan, en de VS kunnen er zelf alleen maar beter van worden als ze fors in dat proces investeren. Het samenwerkingsverband zal zich bezighouden met voorlichting en lobbywerk, maar wil bedrijven ook helpen profijt te halen uit de bilaterale handelsovereenkomsten die de eerste stap moeten vormen tot het regionale vrijhandelsakkoord.

President Bush verklaarde in mei vorig jaar dat de VS tegen 2013 een vrijhandelzone willen opzetten die het Midden-Oosten en de rest van de Arabische wereld zou verbinden met de VS. De economische kansen die dat oplevert, zou de wrevel over het optreden van de VS in de regio moeten wegnemen - met name de onvrede over de bezetting van Irak en de steun voor Israël. Daarmee zou een belangrijke voedingsbodem van het terrorisme worden weggewerkt, en zouden hervormingsgezinde krachten in het Midden-Oosten worden versterkt. In de VS wordt het plan in de eerste plaats verkocht door te wijzen op de bijkomende afzetmogelijkheden voor Amerikaanse boeren en bedrijven.

De VS hebben nu al vrijhandelsakkoorden met Marokko, Israël en Jordanië. Met Bahrein zijn onderhandelingen opgestart, en de Amerikaanse handelsafgevaardigde Robert B. Zoellick kondigde donderdag aan dat hij volgende week naar de Verenigde Arabische Emiraten en Oman reist om ook met die landen vrijhandelsbesprekingen te beginnen. Voorlopig lijken de VS ook Irak makkelijk mee te kunnen krijgen - de interim-regering heeft beloofd de Iraakse economie te liberaliseren en hindernissen voor buitenlandse investeerders uit de weg te ruimen. Washington heeft bovendien adviseurs in alle Iraakse ministeries. De vraag is wel of die situatie zo blijft na de verkiezingen van begin 2005. Met negen andere landen in de regio hebben de VS kaderakkoorden over handel investeringen gesloten - een lichte versie en soms ook een voorloper van vrijhandelsakkoorden. Het is de bedoeling al die akkoorden tegen 2013 onder één dak te brengen - het MEFTA.

Maar regionale zwaargewichten als Egypte en Saudi-Arabië lijken nog helemaal niet geneigd hun markten helemaal open te gooien voor Amerikaanse bedrijven. De VS zullen waarschijnlijk ook nog lang moeten onderhandelen om de MEFTA-kandidaten ervan te overtuigen samen in de boot te stappen met Israël - een land waarmee veel Arabische landen nog helemaal geen diplomatieke relaties onderhouden. (PD/MM)