Amerikaans buitenlandbeleid staat op een keerpunt

Zal de orkaan Katrina het assertieve buitenlandbeleid van de VS uit koers slaan? ‘Foreign policy watchers’ in Washington vragen zich af of het oeroude Amerikaanse isolationisme aan een revival toe is. Maar misschien kiezen de Amerikanen ook voor meer internationale samenwerking.

  • au_tiger01 (CC BY 2.0) au_tiger01 (CC BY 2.0)

Waarom zou een orkaan - zelfs al is hij de dodelijkste en duurste in de recente Amerikaanse geschiedenis - een invloed hebben op de rest van de wereld? Het antwoord is eenvoudig: omdat veel Amerikanen de destructieve kracht van de ramp rechtstreeks in verband brengen met een oorlog aan het andere eind van de wereld.

De federale hulpverlening in de Verenigde Staten draaide in de soep omdat het coördinerende ministerie van Binnenlandse Veiligheid zijn geld en energie internationaal besteedde. De deelstaten hadden te weinig mensen en middelen, volgens velen omdat die ingezet werden voor de oorlog in Irak.

Nog voor Katrina de zuidkust trof, maakte de architecten van de oorlog in Irak zich al zorgen over de toenemende kritiek op het Amerikaanse buitenlandse beleid. Net voordat New Orleans onderliep, schreef Francis Fukuyama, beroemd vanwege zijn manifest The End of History uit 1992, in een opiniestuk in de New York Times dat de regering-Bush een aanzienlijk deel van het pro-war kamp dreigt te verliezen.

Twee strekkingen binnen de Republikeinse partij steunen de oorlog in Irak: de neoconservatieven, die een politieke transformatie nastreven en wat Fukuyama ‘Jacksonian America’ noemt - de nationalisten die bezorgd zijn om de eigen veiligheid en daarvoor in het buitenland eventueel over lijken willen gaan. Als de Jacksonians de indruk krijgen dat de oorlog in Irak niet te winnen is, trekken ze hun steun voor een expansief buitenlandbeleid in, voorspelt Fukuyama.

En dan trof een orkaan het Diepe Zuiden, uitgerekend de thuisbasis van de Jacksonians - die hun naam ontlenen aan de zevende Amerikaanse president Andrew Jackson, die de Britten uit New Orleans verjaagde. Veel Republikeinse zuiderlingen vragen zich af waarom er zoveel geld en manschappen gestopt worden in Irak en Afghanistan terwijl thuis de chaos heerst.

Ik geloof dat de VS meer op zichzelf gaan terugplooien als gevolg van Katrina, zegt Charles Kupchan, een buitenlandspecialist van de Council on Foreign Relations (CFR), een onderzoeksgroep in Washington. Het Amerikaanse publiek zal zeggen: ‘We hebben zelf genoeg problemen, waarom dan hard labeur gaan verrichten in het buitenland?’.

Irak is een oorlog die weinig steun geniet. Het aanslepen ervan vreet politiek en financieel kapitaal op. Ik geloof dat Katrina de appetijt voor nieuwe internationale engagementen doet verdwijnen als sneeuw voor de zon.

De American Conservative Union (ACU), een nationalistisch bastion dat er altijd voor terugschrok om kritiek uit te oefenen op de oorlogskost (5 miljard dollar per maand) en het defensiebudget (500 miljard dollar per jaar), waarschuwde gisteren (dinsdag) voor een politieke revolte bij zijn achterban. De conservatieven in de VS verliezen steeds meer hun vertrouwen in de president en in de Republikeinse leiders in het parlement. De perceptie leeft dat belastinggeld verkwist wordt aan de verkeerde prioriteiten, zegt ACU-voorzitter David Keene.

Anatol Lieven, een buitenlandspecialist die werkt voor de New America Foundation, ziet in de toekomst vooral een bescheidener Amerika op het internationale toneel. Een terugtrekking van het internationale toneel zie ik nog niet meteen gebeuren. Maar de ambities worden duidelijk naar beneden bijgesteld als gevolg van Irak. Katrina versterkt dat nog omwille van de weerstand bij de publieke opinie én de financiële gevolgen.

Lieven stelt dat het nog twee kanten uitkan: een introvert Amerika dat isolationisme nastreeft, of een Amerika dat meer bereid is tot samenwerking met andere landen.

Te oordelen naar de opstelling van de Amerikaanse regering op de Millenniumtop van de Verenigde Naties (nog tot vrijdag in New York) krijgen de isolationisten voorlopig de bovenhand. De Amerikaanse VN-ambassadeurs John Bolton, een Jacksonian bij uitstek, drukte een tekst door die getuigt van weinig wil tot samenwerken. Of de Katrina-factor al zal spelen, wordt de komende dagen duidelijk. (MM/PD)

Jim Lobe is Amerikaans journalist en werkt voor het internationale nieuwsagentschap IPS.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.