Amerikaans Congres wil kerst zonder clusterbommen

De twee bepalingen zijn onderdeel zijn van een mammoetwet die de uitgaven voor 2008 regelt, voor in totaal 560 miljard dollar.

Voor kindsoldaten bepaalt de wet dat er geen militaire steun gegeven mag worden aan regeringen als “hun strijdkrachten of gewapende groepen die ze steunen, waaronder paramilitairen en milities, kindsoldaten inzetten of rekruteren.” Regeringen die onder die bepaling kunnen vallen zijn ondermeer Colombia, Tsjaad, Sri Lanka, Soedan en Oeganda. De landen worden stuk voor stuk genoemd in het meest recente mensenrechtenrapport van de het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Voor clustermunitie stelt de wet dat ze niet mogen uitgevoerd worden, tenzij ze een hoger betrouwbaarheidspercentage hebben dan 99 procent en het invoerende land schriftelijk erkent dat ze de wapens niet in burgergebied zal gebruiken. De bepaling is er gekomen na het uitvoerig gebruik van clustermunitie door Israël. De projectielen kwamen terecht in dichtbevolkte gebieden in het zuiden van Libanon tijdens de oorlog tegen Hezbollah. De Verenigde Naties hebben de actie van Israël, die sinds het einde van de oorlog al meer dan 200 burgers het leven heeft gekocht, veroordeeld als “volstrekt immoreel”.

“Een moratorium op de export is een eerste stap in de goede richting”, zegt Lora Lumpe van de Amerikaanse Campagne voor het Verbod op Landmijnen. “We willen er nu voor zorgen dat het verbod permanent wordt en dat ook de Amerikaanse strijdkrachten niet langer gebruik maken van clustermunitie.”

De mammoetwet, die gaat over uiteenlopende zaken als reparaties aan bruggen en de financiering van de militaire operaties in Irak en Afghanistan, moet enkel nog door president Bush ondertekend worden.

De wet verlengt ook het verbod op de uitvoer van landmijnen tot 2014 en voorziet bijna tachtig miljoen dollar voor humanitaire ontmijningsprogramma’s.

Achterpoortjes

Colombia dreigt het hardst getroffen te worden door de bepaling rond kindsoldaten. Het land krijgt veel meer militaire steun van de VS dan enig ander land in Latijns-Amerika. Verwacht wordt dan ook dat de Amerikaanse regering zich zal verzetten tegen het stopzetten van die steun. De wetgeving voorziet daarvoor in twee achterpoortjes.

De militaire steun kan bijvoorbeeld wel doorgaan als de minister van Buitenlandse Zaken het Congres verzekert dat de regering van het land ‘effectieve maatregelen genomen heeft’ om de kindsoldaten te demobiliseren en toekomstige rekrutering te vermijden. Ook als de minister van mening is dat “Amerikaanse belangen” dat vereisen, kan de steun verdergezet worden.

Toch zien activisten de wet als een belangrijk middel om de inzet van kindsoldaten wereldwijd te bestrijden. Ook de bepaling rond clusterbommen is voor de organisaties een duidelijk signaal dat er wereldwijd een consensus groeit rond een verbod op clustermunitie.

De Verenigde Staten staan bekend als grote tegenstanders van zo’n verbod. “Met deze wet zorgt het Congres ervoor dat de VS iets dichter komen bij de positie van de meeste NAVO-partners en andere bondgenoten van de VS”, zegt Ken Rutherford, van het Landmine Survivors Network.

De Verenigde Staten hebben clustermunitie geëxporteerd naar achtentwintig landen waaronder Egypte, Indonesië, Marokko, Pakistan, Saoedi-Arabië en Israël.