“Amerikaanse hegemonie in Latijns-Amerika is voorbij”

De aanbevelingen staan in het rapport van de “Partnerschap voor Amerika”-commissie dat het Brookings Institute maandag (24 november) publiceerde. In het rapport staat beschreven welke stappen de nieuwe regering moet ondernemen voor een vruchtbare samenwerking met Latijns-Amerika.
De commissie stelt voor een “hemisferisch partnerschap” uit te bouwen. Ze denkt aan de vorming van een “America’s eight”, een samenwerkingsverband naar het voorbeeld van de G8. Deze intergouvernementele organisatie zou bestaan uit de VS, Mexico en Brazilië, aangevuld met andere landen met de grootste economieën en bevolkingsaantallen. Dit orgaan zou dienen als “stuurcomité” tussen het noorden en zuiden van het Amerikaanse continent en reeds bestaande instellingen zoals de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) nieuw leven inblazen.
 
Er zijn vier redenen aan waarom de VS baat heeft bij een “hemisferisch partnerschap”: het ontwikkelen van duurzame energiebronnen, de strijd tegen de klimaatverandering, economische integratie en de bescherming van de hemisfeer tegen drugstrafiek en georganiseerde misdaad. 

Hegemonie is voorbij

“Als er ooit een tijdperk van Amerikaanse hegemonie was, is dat nu voorbij”, zegt het rapport. “Nu de landen in Latijns-Amerika en de Caraïben met meer vertrouwen en autonomie in de wereld staan, zijn ze minder vatbaar voor het VS-beleid. Dit beleid wordt in de meeste van deze landen trouwens ervaren als bemoeizuchtig en arrogant. De landen zullen veel beter reageren op een beleid dat hen inschakelt als gelijke partners in kwesties die voor beide van belang zijn.”
Het rapport besteedt veel aandacht aan de relaties met Cuba, die “de afgelopen jaren het VS-beleid tegenover de regio disproportioneel hebben gedomineerd. Deze aanpak heeft Washington verhinderd samen te werken met andere landen.”

Cipiers van het Cubaanse volk

Volgens de commissie moet Obama alle restricties op reizen naar Cuba opheffen voor Amerikaanse burgers. Hij moet ook stappen ondernemen om het vijftig jaar oude handelsembargo te versoepelen. Cubaanse families in de VS moeten onbeperkt geld kunnen overmaken naar hun familie op het eiland. Bovendien moet Cuba van de lijst met landen die het terrorisme steunen worden gewist en moeten de beperkingen op humanitaire hulp na natuurrampen opgeheven worden. Cuba moet ten slotte geïntegreerd worden in regionale en globale politieke en economische organisaties.
 
“Deze aanbevelingen zijn controversiëel”, zegt voormalig VN-ambassadeur Thomas Pickering, voorzitter van de “Partnerschap voor Amerika”-commissie, “maar de jarenlange pogingen van Washington om Havana te isoleren hebben er enkel voor gezorgd dat de Cubaanse leiders de cipiers werden van het gevangen Cubaanse volk”.
Het rapport dringt ook aan op een versoepeling in de vijandige houding tegenover Venezolaans president Hugo Chavez. Het nieuwe beleid moet bestaan uit “een voorzichtige, niet-confronterende aanpak gebaseerd op wederzijds respect. Dit houdt in dat geen van beide zich moeit met de interne kwesties van de andere of met die van buurlanden.”

Blauwdruk van buitenlands beleid

De commissie werd voorgezeten door de voormalige Mexicaans president Ernesto Zedillo. Andere prominente Latijns-Amerikaanse leden waren de voormalige Chileens president Ricardo Lagos, de voormalige Peruaans eerste minister Roberto Danino en de voormalige Guatemalaans vicepresident Eduardo Stein.
Het rapport is de blauwdruk voor het toekomstige buitenlands beleid van de regering-Obama. De commissie werd gefinancierd door Brookings, waar verschillende topdiplomaten werken die onder Bill Clinton dienden. Het is heel waarschijnlijk dat de meesten van hen sleutelposities zullen krijgen in het nieuwe Ministerie van Buitenlandse Zaken, vooral als Hillary Clinton de plaats van Condoleezza Rice inneemt.