Amerikaanse media waren blind op cruciaal moment in Gaza

Op 4 november bracht het persagentschap Associated Press (AP) verslag uit over de aanval van Israëlische grondtroepen, waarbij zes leden van de militaire vleugel van Hamas omkwamen. Dat nieuws werd echter maar door een handvol Amerikaanse kranten en nieuwszenders overgenomen.
Toch is het precies die aanval die fataal bleek voor het staakt-het-vuren dat al vier maanden lang redelijk had standgehouden. Als antwoord op de aanval lanceerde Hamas op 5 november 35 Qassam-raketten richting Israël, waarna Israël op zijn beurt de economische blokkade van Gaza verscherpte.
“Hoewel geen van beide zijden de wapenstilstand 100 procent respecteerde, was de Israëlische aanval veruit de grootste schending”, zegt Stephen Zunes, een deskundige van het conflict aan de Universiteit van San Francisco. “Het was een enorme, enorme provocatie en die me nu lijkt bedoeld om Hamas ertoe te brengen de wapenstilstand te verbreken.”

Israëlische versie

Toen Israël op 27 december het militaire offensief in Gaza lanceerde, gaven de meeste Amerikaanse media Hamas de schuld voor het doorbreken van de wapenstilstand. “De Israëlische luchtaanval kan geen verrassing zijn voor iedereen die de groeiende vijandigheid in de regio heeft gevolgd”, schreef de Washington Post. “En nog het minst voor Hamas, dat het conflict zelf in het leven riep door Israël de voorbije dagen te bestoken met massa’s raketten en mortieren.”
Die uitleg strookte met de gigantische pr-campagne die Israël lanceerde en waarbij onder meer de Israëlische premier Tzipi Livni het Israëlische standpunt verdedigde in het gezaghebbende programma “Meet the press”. “Ongeveer een half jaar geleden besloten we op Egyptisch initiatief een bestand af te sluiten en de Gazastrook niet aan te vallen”, zei Livni. “Hamas schond dat bestand dagelijks. Ze bestookten Israël, en wij hielden ons afzijdig.”

Incorrect

Livni repte daarbij met geen woord over de bewuste aanval op 4 november. Pas op 31 december kon Mustafa Barghouti, een onafhankelijk Palestinijns parlementslid en mensenrechtenactivist in een interview met CNN de versie van Livni als “incorrect” bestempelen en de aandacht vestigen op de Israëlische aanval.
Barghouti’s focus op de bewuste aanval als belangrijkste oorzaak voor het hernieuwde conflict werd de volgende dag gesteund door een lijvig rapport van het Intelligence and Terrorism Information Centre, een private Israëlische onderzoeksgroep. Dat rapport verdeelde het bestand in een “periode van relatieve rust tussen 19 juni en 4 november” en “de escalatie en erosie van het bestand vanaf 4 november na de Israëlische militaire actie.”
“De aanval bestaat nauwelijks in het collectieve geheugen van de Amerikaanse massamedia”, zegt Peter Hart van de organisatie Fairness and Accuracy In Reporting (FAIR). Mogelijk heeft Israël moedwillig gebruik gemaakt van de enorme media-aandacht voor de historische verkiezingsuitslag in de VS. “Het is niet erg moeilijk om eens terug te gaan en de informatie te vinden, maar het is geen gewoonte van de Amerikaanse zenders om op zoek te gaan naar informatie die de Israëlische versie van de feiten ondergraaft”, zegt hij. “Dat er maar enkele uitzonderingen zijn, zegt genoeg. Zoals te verwachten was, steunen de Amerikaanse massamedia de Israëlische positie.”