"Amerikaanse wapenverkoop geeft Bahrein fout signaal"

Vrijdag maakte het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken bekend dat het een aantal items had goedgekeurd uit een wapendeal van 53 miljoen dollar. Het contract met Bahrein was al in september aangekondigd, maar invloedrijke Congresleden gingen op de rem staan.

Het ministerie benadrukt nu dat geen enkel wapen dat groen licht kreeg, gebruikt kan worden door Bahrein om de groeiende onrust in het koninkrijk, vooral bij de sjiitische meerderheid, te onderdrukken.

In de voorbije weken waren er bijna elke avond demonstraties in sjiitische dorpen. Ook het geweld neemt toe, waarbij sommige jongeren molotovcocktails gooien naar politieagenten, die op hun beurt reageren met traangas en schoten in de lucht, soms met dodelijke afloop.

“Gezien de aanhoudende achteruitgang van de mensenrechtensituatie in Bahrein, vinden we het een slecht idee om wapens – van welk type ook – te leveren”, zegt Joe Stork, een Midden-Oostenexpert bij Human Rights Watch.

Patrouilleboten

“We zijn ook ontgoocheld dat de mededeling van het ministerie niet gepaard ging met een mededeling dat er echte vooruitgang is geboekt bij de hervormingen. Heel wat aanbevelingen van de commssie-Bassiouni wachten nog op hun implementatie”, verklaart Stephen McInerney, directeur van Project voor Democratie in het Midden-Oosten.

Hij verwijst naar de Bahreinse Onafhankelijke Onderzoekscommissie onder leiding van de Egyptisch-Amerikaanse jurist Cherif Bassiouni, die in november een lijvig rapport presenteerde over zware mensenrechtenschendingen door de regeringstroepen bij het neerslaan van de Arabische Lente vorig jaar.

De wapens zouden enkel kunnen dienen voor landsverdediging, vermoedelijk tegen Iran. Volgens de goed geïnformeerde blog Cable op Foreignpolicy.com gaat het waarschijnlijk om onder andere patrouilleboten, communicatiemateriaal voor het luchtafweersysteem van Amerikaanse makelij, onderdelen van F-16’s en Cobra-helikopters en nachtkijkers.

“De items die we hebben goedgekeurd, kunnen niet gebruikt worden om een menigte in bedwang te houden”, reageerde ministeriewoordvoerster Victoria Nuland. Ze merkt op dat Washington “er zich van bewust blijft dat de Bahreinse regering eerst een aantal ernstige kwesties met betrekking tot de mensenrechten moet aanpakken.”

Kroonprins

De aankondiging lijkt afgestemd op het bezoek van kroonprins Salman bin Hamad Al Khalifa, die het afstuderen van zijn zoon aan een Amerikaanse universiteit kwam bijwonen maar ook een ontmoeting had met enkele hooggeplaatste regeringsfunctionarissen. De kroonprins gold lange tijd als de leider van de hervormingsgezinde fractie binnen de koninklijke familie.

“Zo had Salman iets om mee naar huis te nemen, en kreeg de oude garde het signaal dat de jonge prins en niet zijn oom de favoriete gesprekspartner van Washington is”, meent Emile Nakhleh, een gewezen CIA-analist.

Of dat het gewenste effect zal hebben, is nog maar de vraag. “Natuurlijk zal de oude garde, om geen gezichtsverlies te lijden, het vrijgeven van de wapens interpreteren als een teken dat ze nog altijd in de gunst zijn bij Washington”, voegt Nakleh eraan toe.

Stork van Human Rights Watch denkt niet dat het een positief verschil zal maken. “De hardliners zullen de kroonprins in hun zak houden, en hem naar Washington sturen om de wapens op te halen.”

Arrestatie

Vlak voor het Amerikaanse bezoek van de kroonprins hebben de veiligheidsdiensten Nabeel Rajab gearresteerd, hoofd van de organisatie Bahreins Centrum voor Mensenrechten. De aanleiding waren zijn berichten op Twitter waarin hij mensen opriep om deel te nemen aan vreedzame betogingen en het ministerie van Binnenlandse Zaken zou hebben “beledigd”.

“De Bahreinse regering blijft politieke tegenstanders opsluiten”, merkte het Democratische Congreslid Jim McGovern op, een van de beleidsmakers die zijn regering in de herfst dwong om de wapendeal op te schorten. “Meer wapens leveren geeft het foute signaal over de Amerikaanse gehechtheid aan de mensenrechten.”