Amerikanen stemmen over meer dan president

Het grootste nieuws op 6 november wordt ongetwijfeld of de Amerikaanse kiezer Barack Obama al dan niet een twee termijn in het Witte Huis gunt. Maar in het stemhokje moet die kiezer, afhankelijk van de staat waar hij woont, nog meer vragen beantwoorden. Een overzicht.

Massachusetts: de duurste Senaatsrace

In Massachusetts draait alles rond een zetel in de Senaat. Het gaat tussen Democraat Elizabeth Warren en Republikein Scott Brown. Warren, een hoogleraar  aan de Harvard Law School die zich gespecialiseerd heeft in faillissementswetgeving, werd een held voor het progressieve kamp met haar enthousiaste steun voor een Consumer Financial Protection Bureau dat kredietkaarten, hypotheken en studentenleningen reguleert. Als ze wint, wordt ze volgens politicolooog Peter Ubertaccio “de nationale woordvoerdster” voor de Democraten rond die thema’s.  
 
Warren ligt echter ook onder vuur, omdat ze bij haar sollicatie op Harvard beweerde af te stammen van inheemse Amerikanen. Naar eigen zeggen was haar familie daar oprecht van overtuigd.

Hoewel Massachusetts een sterk Democratische staat is, profileert Scott Brown zich relatief gematigd ten opzichte van andere Republikeinen en zijn de opiniepeilingen vrij gunstig voor hem. Brown en Warren hebben samen 53 miljoen dollar opgehaald, meteen de duurste senaatscampagne tot nog toe in 2012.

Ohio: een “swing state”

Als Massachusetts de duurste race wordt, zal Ohio niet ver achter blijven. Sherrod Brown, een Democraat, wil herverkozen worden en moet daarvoor winnen van Josh Mandel, Irakveteraan en kandidaat van de zeer rechtse Tea Party-beweging.  
 
Conservatieve groepen hebben al meer dan 19 miljoen dollar uitgegeven aan de campagne tegen Brown. Ze hebben vooral moeite met diens symbolische strijd tegen bijvoorbeeld vrijhandel. Brown is overtuigd pleitbezorger van de vakbonden, bindt de strijd aan met de grote banken en is groot tegenstander van de belastingsvoordeel voor de rijken. Hij doet het sinds begin september steeds beter in de peilingen.

Colorado, Oregon en Washington: marihuana

Colorado, Oregon, en Washington State kunnen de eerste staten in de VS worden waar kleine hoeveelheden marihuana gelegaliseerd worden. Zes jaar geleden spraken de inwoners van Colorado zich uit tegen een gelijkaardige maatregel. Maar opiniepeilingen tonen aan dat een wet die de verkoop zou reguleren en belasten nu meer kans maakt. Marihuana voor medisch gebruik is al toegelaten in de staat.  
 
“Ik denk dat er steeds meer kiezers zijn die nog altijd niet blij zijn met het concept van legalisering van drugs, zegt politiek analist Eric Sondermann in Colorado. “Maar ze kijken terug naar de oorlog tegen drugs van de laatste dertig, veertig of vijftig jaar en zien dat er veel geld is uitgegeven zonder veel resultaat.”
 
Als er in een van de staten een legalisering komt, is het nog maar de vraag hoe dat juridisch geregeld moet worden. De federale overheid beschouwt het goedje nog altijd als illegaal. Volgens Sondermann zal het ook afhangen van wie in het Witte Huis terechtkomt.

Californië: de doodstraf

Californië heeft al zes jaar lang niemand meer terechtgesteld. De kiezer kan nu beslissen om de doodstraf er helemaal af te schaffen. In de plaats komt levenslange opsluiting zonder kans op vervroegde vrijlating.  
 
Zeventien staten hebben de doodstraf in de voorbije vijf jaar afgeschaft, maar de publieke opinie is vaak nog voor. In Californië lijkt het een dubbeltje op zijn kant te worden. Opvallend is dat een aantal terdoodveroordeelden zich tegen het voorstel heeft uitgesproken. De afschaffing ervan zou hen vrijstellen van de doodstraf, maar betekent ook het einde van de staatsfinanciering voor hun advocaten.

Washington, Maryland en Maine: het homohuwelijk

Hoewel een kleine meerderheid van de Amerikanen het homohuwelijk steunt, inclusief de huidige president, is het maar in zes staten toegelaten. Al die staten liggen in het liberale noordoosten van het land.  
 
In november kunnen ook kiezers in Washington, Maryland en Maine zich uitspreken over een legalisering van het homohuwelijk. Opiniepeilingen geven de voorstellen in de drie staten een goede kans.

Minnesota: Identiteitskaarten voor kiezers

De kiezers in Minnesota kunnen zich uitspreken over een wet die identiteitskaarten met foto voor kiezers verplicht. Sinds 2008 hebben al verschillende Amerikaanse staten zo’n “voter ID” verplicht gemaakt. Voorstanders zeggen dat de ID het risico op fraude vermindert. Maar tegenstanders voeren aan dat de wetten vooral bedoeld zijn om minderheden en armen te treffen, groepen die traditioneel eerder Democratisch stemmen.

Florida: controversieel congreslid krijgt het moeilijk

Allen West werd een held van de Tea Party toen hij in 2010 als volksvertegenwoordiger werd verkozen in het zuiden van Florida. Hij staat vooral bekend om zijn controversiële uitspraken. Zo noemt hij een verplichte verzekering tegen arbeidsongevallen “een vorm van 21e- eeuwse slavernij” en riep hij president Obama en de Democratische leiders in het Congres begin dit jaar nog op om “op te hoepelen uit de Verenigde Staten van Amerika”.

De verkiezingsstrijd tussen West en zijn tegenstander Patrick Murphy kan daardoor rekenen op nationale aandacht. De Democratische topvrouw in het Huis van Afgevaardigden, Nancy Pelosi, liet zich ontvallen dat een nederlaag voor West “zoet” zou zijn voor het land.