Amnesty publiceert handboek tegen martelpraktijken

Albanië is een van de landen waar maatregelen vruchten beginnen af te werpen.
Politie en gevangenisbewakers kregen lessen van mensenrechtenorganisaties in
samenwerking met het ministerie van openbare orde en een Deense organisatie.
Activisten bezochten gevangenen om na te gaan in welke omstandigheden ze
werden vastgehouden. Daarbij kwam in 2001 een grootschalige
advertentiecampagne waarin het ministerie voor openbare orde de publieke
opinie inlicht over het grondwettelijk verbod op foltering. Slachtoffers van
foltering kunnen voortaan juridisch advies inwinnen bij een daartoe
opgerichte telefoondienst. De nieuwe Albanese ombudsman leidde sinds zijn
aantreden in 2000 al drie rechtszaken in tegen politiemensen die hun boekje
te buiten gingen.

Amnesty haalde zijn mosterd onder meer uit Sri Lanka, waar de gevangenen voor de rechtbank niet durfden te klagen over mishandeling, omdat ze represailles vreesden na terugkomst in de gevangenis. Begin 2000 kwam een nieuwe rechter op het geniale idee aan de beklaagden te vragen hun hemden uit te trekken en hun broek of sarong op te trekken tot boven de knie. Op die manier kwam mishandeling aan het licht en sindsdien komen er uit de bewuste politie-eenheid bijna geen berichten van misbruik meer.

Het handboek “is een instrument voor iedereen die iets wil leren over en
doen tegen marteling in de 21ste eeuw”. De Algerijnse mensenrechtenactivist
Rachid Mesli vindt de informatie belangrijk om “de banalisering van
mensenrechtenschendingen” tegen te gaan. Mesli was zelf het slachtoffer van
foltering en leeft in ballingschap in Zwitserland. Zijn 600 medegevangenen
werden allemaal mishandeld, maar toch beweerden enkelen onder hen dat ze
niet gemarteld maar “slechts geslagen” werden. Ook de Algerijnse advocaten
hebben het perspectief wat verloren. Sommigen onder hen hebben de Conventie
tegen Marteling uit 1984 niet eens gelezen, aldus Mesli.

“Toch ondernemen in de 21ste eeuw niet alle landen actie tegen
martelpraktijken”, zo stelde Amnesty-woordvoerster Judit Arenas donderdag in
Londen. Tussen 1997 en 2000 kwamen er folterberichten binnen uit meer dan
150 landen, in 80 landen met de dood tot gevolg. In 70 landen waren
politieke gevangenen het slachtoffer, in 130 landen ging het om criminelen. Het rapport besteedt ook aandacht aan kwetsbare groepen als vrouwen, kinderen,
homo-, bi- en transseksuelen, asielzoekers en migranten. Ook scholen zijn
niet altijd martelvrij. In Kenia raakten studenten levenslang verlamd door
stokslagen waarvoor hun leraars zelden worden vervolgd.