AngloAshanti Gold slaat munt uit dodelijke goudkoorts in Oost-Congo

Tussen 2002 en 2004 werden ongeveer tweeduizend Congolezen vermoord in de strijd om het goudrijke noordoosten van het land. Tienduizenden anderen sloegen op de vlucht voor het geweld. Het rapport ‘The Curse of Gold’ documenteert de dodelijke goudkoorts van de milities van het Front des Nationalistes et Intégrationnistes (FNI) en de Union de Patriotes Congolais. De rebellen gingen buitengewoon brutaal te werk gingen in Mongbwalu en in Durba, in het district Haut Uélé. De goudkoorts ging gepaard met etnisch gemotiveerde moordpartijen, martelpraktijken en verkrachtingen.

Het rapport bevestigt de nauwe betrokkenheid van Uganda en Rwanda bij de Congolese burgeroorlog. De Verenigde Naties beschuldigden ook Zimbabwe en Rwanda in het verleden al van plundering. Ugandese soldaten hebben rechtsreeks de controle van de goudrijke gebieden overgenomen en de mijnbouwers gedwongen om het goud voor hun te delven. Wie dat weigerde werd geslagen en willekeurig gearresteerd.

HRW schat dat Uganda voor negen miljoen dollar Congolees in handen heeft gekregen. Volgens de mensenrechtengroep gaat de smokkel van goud richting Uganda onder dwang van milities vandaag gewoon door.

De mensenrechtengroep hekelt AngloGold Ashanti, een dochter van het bekend Anglo American, dat sinds het einde van de oorlog erg actief is in de mijnen van Mongbwalu. Het heeft haar uitstekende marktpositie van voor de oorlog teruggekocht door financiële en logistieke steun te leveren aan het FNI. Nochtans was het bekend dat de militie moordde en plunderde.

Uganda ontkent nog steeds dat het betrokken is bij de plundering van Congolese grondstoffen. AngloGold Ashanti organiseerde woensdag in Johannesburg prompt een persconferentie om de beschuldigingen in het rapport te ontkennen. CEO Bobby Godsell noemde de beschuldigingen van HRW oneerlijk, ongerechtvaardigd, nutteloos en bedrieglijk. Het bedrijf erkent wel dat het 8000 dollar heeft betaald aan de FNI in januari dit jaar maar zegt dat het om afpersing gaat. Verder werden er vorige jaar verschillende sommen betaald ter waarde van 1000 dollar om een cargo naar de luchthaven te krijgen. Maar AngloGold Ashanti steunt geen milities of andere groepen die de vrede in het gedrang brengen.

Het gros van het goud zou verwerkt zijn door Metalor Technologies, een raffinaderij in Zwitserland. Na overleg met HRW heeft Metalor beslist geen goud van Uganda meer te kopen.

Uganda verdient nog steeds grof geld aan het Congolese goud. Goud is het derde exportproduct geworden van het Oost-Afrikaanse land. De officiële statistieken van het land tonen dat het goud dat in Uganda wordt boven gehaald niet meer kan zijn dan één procent van de totale goudexport. Toen we het ministerie van Energie vroegen waar de rest dan vandaan komt, weigerden ze elk commentaar, zegt Anneke Van Woudenberg, een onderzoeker bij HRW. Het goud wordt uit Congo gesmokkeld en wordt dan legaal gemaakt door middel van een certificaat. Daardoor kan het naar Europa geëxporteerd worden en verder.

Van Woudenberg gelooft dat de massale smokkel van goud naar Uganda enkel te voorkomen is als er meer blauwhelmen en Congolese soldaten komen om de milities in het noordoosten van Congo te bedwingen. 17.000 vredeshandhavers over het hele Congolese grondgebied is te weinig, zegt HRW. (MM)