Arabische landen breken zich het hoofd over Iran

Iran wordt steeds meer een synoniem voor problemen voor de soennitische regimes in Bahrein, Koeweit, Oman, Qatar, Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten. De ideologische dreiging die uitgaat van het sjiitische land is gevoelig toegenomen doordat Teheran meer invloed heeft verworven in het Midden-Oosten. Alle landen hebben schrik voor een Iraaks scenario waarbij soennieten en sjiieten op hun grondgebied met elkaar slaags raken. En niemand weet wat de regionale gevolgen kunnen zijn van een mogelijk Israëlisch of Amerikaanse offensief tegen Iran.
De Amerikaanse minister van Defensie Robert Gates en Buitenlandminister Condoleezza Rice probeerden de voorbije weken de zes landen van de Raad voor Samenwerking aan de Golf (GCC) samen met Egypte en Jordanië te winnen voor de Amerikaanse confrontatie met Iran.
Maar Teheran heeft al herhaaldelijk gezegd dat het bij een aanval zou terugslaan tegen de Amerikaanse bases in de Golfregio. Dat zou kunnen leiden tot een verwoestende oorlog die in verschillende Golflanden latente spanningen tot uitbarsting zou doen komen.
De meerderheid van de inwoners van Bahrain zijn sjiieten, Koeweit is voor één derde sjiitisch en ook in het olierijke oosten van Saudi-Arabië leven relatief veel sjiieten die al vaak geklaagd hebben over discriminatie.
Intussen maken de Golfstaten zich ook zorgen over de Iraanse steun aan de Libanese militie Hezbollah en de Palestijnse regeringspartij Hamas. Daarmee bepaalt Teheran mee de evolutie van de belangrijkste crisissen in de Arabische wereld.

Kernprogramma met vreedzame bedoelingen

De soennitische regeringen aan de Golf proberen op verschillende manieren een antwoord te bieden op de nieuwe uitdagingen. Vorig jaar in december maakten de GCC-landen plannen bekend voor een gezamenlijk kernprogramma met vreedzame bedoelingen. Voor landen die in olie zwemmen, was dat een duidelijk politiek statement.
De zes golflanden spraken zich ook uit tegen onderhandelingen tussen Iran en de VS. Dat zou kunnen neerkomen op de erkenning van Iran als een belangrijke speler in Irak en zou eventueel zelfs kunnen leiden tot een compromis over het nucleaire programma van Iran.
De spanning stijgt rond de Golf. De VS hebben nu twee vliegdekschepen in de regio en hebben op uiteenlopende plaatsen Patriot-afweerraketten in stelling gebracht. Iran antwoordde met militaire oefeningen en uitdagende taal.
Er zijn ook berichten over ontmoetingen tussen Arabische en Israëlische leiders. Dat zou erop kunnen wijzen dat de Arabische landen tijdelijk hun aversie tegen de joodse staat opzij willen schuiven omdat ze de dreiging die nu uitgaat van Teheran en extremistische sjiieten nog groter vinden.