Argentijnse immigranten doen Chileense vreemdelingenangst nogtoenemen

Volgens de Chileense vice-minister van Binnenlandse Zaken Jorge Correa houdt
het wetsontwerp niet in dat Chili zijn grenzen nu sluit. De maatregel moet
volgens hem wel bescherming bieden aan kleine ondernemers en delen van de
arbeidsmarkt die ernstige schade zouden kunnen ondervinden van de
concurrentie van gastarbeiders die ook tevreden zijn met lage lonen en
ongunstige arbeidsvoorwaarden. Vooral de 15 tot 18.000 immigranten zonder
papieren zouden op dat vlak voor problemen zorgen.

De voorbije zeven jaar hebben de 15 miljoen Chilenen het gezelschap gekregen
van zo’n 200.000 immigranten uit de armere landen van het continent. Chili
was tijdens de dictatuur van Pinochet (1973-1990) zelf een emigratieland, en
nog altijd leven er naar schatting 1 miljoen Chilenen in het buitenland,
350.000 daarvan in Argentinië. Maar vanaf het midden van de jaren 90 is de
meest stabiele economie van Latijns-Amerika een aantrekkingspool geworden
voor arme gastarbeiders. De eerste golf kwam uit Peru, daarna volgden de nog
talrijkere Ecuadoranen en ook een fors aantal Bolivianen. En sinds het echt
slecht begon te gaan in het rijke buurland Argentinië, zijn er uit dat land
ook al naar schatting 50.000 mensen in Chili aangekomen met de bedoeling er
een nieuw bestaan op te bouwen.

In de hoofdstad Santiago vallen de Peruanen nog altijd het meeste op. In
sommige wijken en ook op de Plaza de Armas in het centrum van de stad
overheersen ze het straatbeeld. Veel Peruaanse vrouwen werken als hulp in de
huishouding, baantjes waar de meeste Chilenen zich te goed voor voelen. Maar
op straat en in het openbaar vervoer is steeds meer gemopper te horen over
buitenlanders die Chilenen verdringen op de arbeidsmarkt. In maart zaten
ongeveer 520.000 Chilenen zonder werk. In 1999 waren er nog duidelijk meer
werklozen, maar de Chilenen zijn nog niet vergeten dat er in 1997 nog geen
350.000 werkzoekenden waren.

Eerst waren het de Peruanen, en nu komen de Argentijnen, klaagt Martín
Becerra, een voormalige kelner die sinds hij zijn baan is verloren als
straatmuzikant probeert te overleven. Gastarbeiders zijn een zegen voor een
land met een sterke economie als Chili, maar toch is een grote meerderheid
van de Chilenen de immigranten liever kwijt dan rijk. 67 procent van de
1.100 Chilenen die eerder dit jaar meewerkten aan een opinieonderzoek over
intolerantie en discriminatie, vond dat Peruaanse en Boliviaanse immigranten
geen politieke rechten moeten genieten.

Af en toe komt het tot gewelddadige confrontaties tussen immigranten en
Chilenen. De oorspronkelijke bewoners van wijken waar veel vreemdelingen een
onderkomen hebben gevonden, klagen dat de Peruanen vuilnis laten
rondslingeren en ‘s nachts luidruchtige feestjes bouwen. De ergernis over
verschillende leefgewoonten heeft racistische ondertoon, want de verwijten
klinken het luidst tegen immigranten met indiaans bloed in de aderen. Zwarte
inwijkelingen, waaronder veel Cubanen, zijn niet zo vaak de kop van jut.

De Argentijnse immigranten stellen de Chileense samenleving voor een nieuwe
uitdaging: ze zien er ‘Europeser’ uit dan de meeste Chilenen, en zijn ook
meestal goed opgeleid. Ze zoeken werk in heel andere sectoren dan de andere
immigranten. In de reclamewereld, in de media of als verkoper in dure
winkels blijken de zelfbewuste en extroverte Argentijnen goed aan de bak te
komen.