Argentinië stelt 150.000 slaafjes tewerk

Parque Avellaneda is een wijk ten westen van de Argentijnse hoofdstad.
Alleen hier al zijn vermoedelijk een veertigtal kleine sweatshops gevestigd,
schatten inspecteurs. De clandestiene textielfabrieken zijn in gebouwen gevestigd die eruit zien als woningen. Ze maken kleren voor lokale prestigieuze merken als Montagne of Lácar.

De arbeiders van die sweatshops zijn voornamelijk illegale Boliviaanse
migranten. Ze trokken zonder papieren naar Argentinië in de hoop er een
levensonderhoud te verdienen en een beter bestaan op te bouwen.
Maar al snel na hun aankomst belanden velen in de hel: de hele
familie wordt opgehokt in een kleine kamer, constant dreigt het gevaar van
de politie. Als ze een regelmatig loon ontvangen mogen ze zich
gelukkig prijzen.

Argentinië ratificeerde het Internationale Verdrag voor de Afschaffing van Slavernij uit 1949. Het Verdrag (dat elk jaar herdacht wordt op 2 december) is een van de instrumenten die worden ingezet om moderne slavernij te bekampen.

José Orellana, een Boliviaanse immigrant, had er niks aan. Hij moest op eigen kracht ontsnappen uit een clandestiene textielfabriek in Buenos Aires. Toen Orellana begon te werken, beloofde de eigenaar van de fabriek hem per afgewerkt kledingstuk te betalen. “Maar op het eind van de maand zei mijn baas steeds dat hij het geld niet had, of dat hij het beter voor me kon bijhouden tot op het eind van het jaar. Zo kon ik het niet allemaal tegelijk uitgeven”, vertelt hij.

Een klein voorschot was het enige dat Orellana kreeg. Waarom ontsnapte hij dan niet eerder? “Ze buiten ons uit en dreigen ons bij de politie aan te geven. Maar wat moest ik doen? Ik had geen andere keuze. Ik heb drie kinderen en een vrouw die ik moet voeden.”

Het gezin werkte en sliep op een tijd op een eenkamerwoning.De badkamer moesten ze delen met twintig anderen, herinnert Orellana zich. Het huis verlaten mocht hij enkel om zijn kinderen naar school te brengen, maar niet alle buitenlanders hadden zoveel geluk. “Je moest enorm lang discussiëren voor je naar buiten mocht.” Elk weekend organiseerde de baas ‘feestjes’. De wijn vloeide er rijkelijk, in een poging om de dwangarbeiders even hun zorgen te doen vergeten.

Enkele maanden geleden slaagde Orellana er dan toch in met zijn familie te
ontsnappen. Met de steun van een gemeenschapsorganisatie en een ombudsvrouw
van de stad, diende hij in oktober klacht in tegen zijn voormalige baas.

De ombudsvrouw die Orellana steunt in zijn klacht, zegt dat deze zaak een
belangrijke testcase is. De uitkomst ervan zal belangrijke gevolgen hebben
voor andere gelijkaardige zaken die ze bij de ombudsdienst momenteel
onderzoeken. “We zijn niet zozeer geïnteresseerd om deze specifieke zaak te winnen”, zegt de openbare aanklager. “Wel willen we ontdekken hoe het hele illegale economische circuit, dat zoveel mensen als slaven uitbuit, precies opereert.”

De ombudsdienst van Buenos Aires schat dat in geheel Argentinië zo’n 150.000
Orellana’s lot delen. De meeste van hen zijn Bolivianen die de grens over gesmokkeld worden per bus. Ook Peruvianen, Paraguayanen en zelfs Argentijnen worden verplicht aan dwangarbeid te doen.

Indien Orellana’s baas veroordeeld wordt, zal het de eerste keer zijn in
Argentinië dat er iemand wordt bestraft voor mensensmokkel met het doel
iemand in dwangarbeid in te schakelen. Totnogtoe werden enkel mensen
veroordeeld voor gedwongen prostitutie.

Voor José Orellana ziet de toekomst er intussen iets rooskleuriger uit: een
tijdje geleden opende hij een kleine bakkerij. Met zijn inkomen kon hij een
bescheiden woning met badkamer huren voor zijn familie.