Arrestatie journalist opsteker voor persvrijheid Emiraten

In juni werd de journaliste Basma al-Jandaly aan de luchthaven van Dubai tegengehouden. De politie van Sharjah, een van de zeven Emiraten, had een arrestatiebevel tegen haar uitgevaardigd vanwege een artikel dat ze in februari schreef over een man die vrouwen had aangevallen. Volgens de politie had haar artikel de dader gealarmeerd dat er een onderzoek liep en hem zo helpen ontsnappen. Basma kwam vrij na tussenkomst van luitenant-generaal Sjeik Saif Bin Zayed Al Nahyan, de minister van Binnenlandse Zaken van de Emiraten.

De zaak haalde de internationale media, maar ook in eigen land beweegt er iets. Auteurs van opiniestukken vinden het onaanvaardbaar dat de Emiraten nog steeds geen democratisch verkozen regering hebben nu meer dan 10 miljoen Arabieren in Palestina, Irak en Saudi-Arabië verkiezingen meemaakten. Nog niet zo lang geleden was het ondenkbaar dat dergelijke kritiek de voorpagina’s zou halen.

Journalist Raouf geeft nog een voorbeeld: artikels over onregelmatigheden in het onderwijssysteem leidden ertoe dat de autoriteiten in actie schoten, niet tegen de pers maar tegen de overtreders. De Egyptische journalist ziet daarin een teken aan de wand dat persvrijheid niet langer een mythe maar een snel oprukkende werkelijkheid wordt.

De overheden in de regio hebben niet anders gekund dan hun invloed terug te schroeven, vooral door de invloed van televisie en internet, zegt ook N. Janardhan, die onderzoek deed naar de media in de Golf aan het Gulf Research Centre in Dubai. De media hier zijn niet even dynamisch als in andere delen van de wereld, maar ze testen en verruimen de grenzen van de persvrijheid elke dag. Thema’s als oneerlijke lonen, miserabele werkomstandigheden, de stijgende levensduurte en het gebrek aan coördinatie tussen de regering en de politie halen steeds vaker de media, en dat zijn thema’s die dienen al barometer voor een vrije pers.

Ik geloof dat de perswetten in de Emiraten veel beter zijn dan in een aantal andere Arabische landen, zegt Osama Ahmed, een verslaggever van de Arabische krant ‘Al Bayan’. Ik heb verschillende artikels geschreven waarin ik departementen of instellingen bekritiseer, en ik heb nooit problemen gehad. Het enige probleem is dat een aantal beleidsmensen de waarheid probeert te verzwijgen of geen commentaar willen geven. Meer vrijheid en transparantie zijn nodig om de media toe te laten hun vitale rol te spelen in de ontwikkeling van het land.

Veel journalisten voelen zich wel nog steeds gehandicapt door de nationale mediawet, die nieuws verbiedt dat de nationale munt of de economie kan schaden. De wet voorziet ook in diverse manieren om overtreders te bestraffen. Er is nog nooit iemand voor de rechtbank gedaagd, zegt Ibrahim Al Abed, directeur-generaal van het officiële nieuwsagentschap van de Emiraten. Maar Reuters-correspondent Rawhi Abeidoh zegt dat journalisten vaak uit angst zelf bepaalde feiten niet in hun artikels opnemen.

In elk geval heeft de minister van Informatie en Cultuur de persvereniging nu gevraagd om de mediawet te bekijken en veranderingen voor te stellen. En in een poging het slechte imago in het buitenland bij te stellen organiseren de Verenigde Arabische Emiraten in december in Dubai een conferentie ‘Arab and World media: Getting it Right’. (ADR/PD)