Arrestatie Khadaffi kan nog lang op zich laten wachten

Het Internationaal Strafhof in Den Haag is bevoegd voor oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid en genocide. Het ICC kan een arrestatiebevel uitvaardigen maar kan die arrestaties niet zelf uitvoeren. Daar zijn de plaatselijke autoriteiten voor bevoegd. En dat kan problematisch zijn: de autoriteiten kunnen zelf betrokken zijn in de misdaden die gepleegd werden. Volgens verschillende experts zou het daarom zeer moeilijk worden om Khadaffi te berechten.

Zwakke plek van ICC

Richard Dicker is directeur internationale justitie bij Human Rights Watch (HRW) in New York. Volgens Dicker kan “de weg tussen het bevel en de daadwerkelijke arrestatie erg lang worden.” De arrestatieprocedure is voor hem “de zwakke plek van het ICC.”

William Pace, voorzitter van de Coalitie voor het Internationaal Strafhof (CICC), vindt dat het internationale rechtssysteem “bijzonder efficiënt” is in het opsporen en berechten van oorlogsmisdadigers. Maar hij geeft toe dat de arrestaties erg lang op zich kunnen laten wachten. Alles hangt af van de welwillendheid van de Libische autoriteiten.

Niemand weet dus voorlopig hoe lang het zal duren alvorens Khadaffi, zijn zoon en de leider van de geheime dienst gearresteerd zullen worden. Ratko Mladic werd in staat van beschuldiging gesteld in 1995. Het duurde tot vorige maand alvorens hij kon worden gearresteerd.

Maar er zijn ook andere voorbeelden. In het geval van Charles Taylor duurde het slechts drie jaar alvorens hij gevat kon worden.

Tweede onderzoek van ICC

José Luis Moreno Ocampo, de Argentijnse hoofdaanklager van het ICC, heeft ondertussen aangekondigd dat er een tweede onderzoek komt naar oorlogsmisdaden in Libië. Het vorige onderzoek van het ICC had enkel betrekking op de periode voor het gewapend conflict begon. Dit onderzoek zou over de gewapende strijd gaan tussen de regeringstroepen en de rebellen die ondersteund werden door de NAVO.

Na de aankondiging van Moreno Ocampo liet Human Rights Watch meteen verstaan dat de acties van alle actoren in de oorlog onderzocht moeten worden, ook die van de rebellen en de NAVO.

Ondanks de onzekerheid over de arrestaties blijft CICC-voorzitter William Pace optimistisch. “De arrestatiebevelen zijn op zichzelf al een hoopvolle zaak. Bovendien hebben de beslissingen van de Veiligheidsraad en de militaire acties van de NAVO erg veel misdaden tegen de menselijkheid helpen voorkomen.”