Atjeese rebellen laten onafhankelijkheidseis voorlopig varen

In de gezamenlijke verklaring erkennen de separatisten een autonomiewet die
Jakarta vorig jaar opstelde om een einde te maken aan het conflict. De
zogenaamde NAD-wet maakte van Atjeh een sultanaat met beperkte bevoegdheden
en een eigen symbolisch staatshoofd. De wet regelde ook de verdeling van de
opbrengst uit de Atjeese gasvelden met een 80-20 verdeelsleutel in het
voordeel van Jakarta.

Die autonomiewet ging volgens de rebellen niet ver genoeg. De Gam beschouwde
de NAD-wet als een lege doos die Jakarta met veel bombarie presenteerde om
intussen door te kunnen gaan met de militaire operaties en de repressie. De
Gam eiste een herziening van de wet en krijgt die nu ook. In ruil erkennen
de rebellen dat een autonome status voor Atjeh het vertrekpunt wordt voor de
onderhandelingen. De rebellen laten hun eis voor onafhankelijkheid dus
vallen en eisen ook niet langer een referendum, zoals gebeurde in
Oost-Timor.

Het conflict in Atjeh duurt al sinds 1976. De gasrijke regio bevat 20
procent van de Indonesische gasreserves, maar slechts 1,6 procent van de
opbrengsten van het Indonesische gas vloeien terug naar Atjeh. Het protest
tegen de economische uitbuiting werd in het verleden bloedig onderdrukt door
het Indonesische leger. De repressie heeft het leven gekost aan ongeveer
10.000 mensen, voor het overgrote deel burgers. Dit jaar heeft het conflict
al aan een 400-tal mensen het leven gekost, zo schatten de Indonesische
media.

Het akkoord werd ondertekend door de Indonesische ambassadeur Wiryono
Sastrohandoyo en door Zaini Abdullah van de Gam. De onderhandelingen werden
geleid door het Henry Dunant Centrum, een onafhankelijke Zwitserse
organisatie gespecialiseerd in conflictoplossing. De onderhandelingstafel
werd ook opgefleurd door een schare bekende internationaal bekende namen
waaronder Anthony Zinni, de Amerikaanse speciale gezant voor het
Midden-Oosten. De VS volgen de situatie in Atjeh op de voet omwille van hun
financiële belangen (ExxonMobil) en hun zelfverklaarde strijd tegen het
islamisme in de regio sinds 11 september.

Het is voorlopig nog onduidelijk hoe de autonomie voor Atjeh eruit zal zien,
maar de erkenning ervan wordt het vertrekpunt van een omvattende
democratische dialoog met alle elementen van de Atjeese samenleving, aldus
de gemeenschappelijke verklaring. Er komen nu onderhandelingen in Atjeh en
die zouden binnen dit en twee jaar tot een omvattend akkoord moeten leiden,
zo stellen bronnen betrokken bij de onderhandelingen van deze week. De
eerste prioriteit wordt een mechanisme om toe te kijken op een
staakt-het-vuren.