"Australische walvisdiplomatie werkt niet"

Japan wil dit jaar 935 dwergvinvissen en vijftig gewone vinvissen doden, die volgens Australië bedreigd zijn. Oorspronkelijk wilde Japan ook 50 bultruggen doden, maar onder internationale druk stelt het de jacht op die dieren “een of twee jaar uit”. Japan beweert dat het de walvissen vangt om wetenschappelijke redenen en omzeilt op die manier het wereldwijde verbod op commerciële walvisvangst.
“Australië is er sterk van overtuigd dat er geen geloofwaardige wetenschappelijke reden is om walvissen te doden en verzet zich tegen commerciële en ‘wetenschappelijke’ walvisvangst”, zei minister van Buitenlandse Zaken Stephen Smith in een gemeenschappelijke verklaring met minister van Leefmilieu Peter Garrett.
De verklaring kondigde een plan van de overheid aan om de druk op Japan op te voeren. Australië wil een speciale gezant aanduiden om de dialoog “te versterken op hoog niveau” en meer inspanningen doen binnen de Internationale Walvisvaartcommissie (IWC). Het denkt ook aan juridische acties en wil daarvoor bewijsmateriaal verzamelen.
“We zijn blij met de stappen van de regering Rudd, die de druk op Japan opvoert om de illegale walvisvangst in de zuidelijke Stille Oceaan te stoppen,” zegt Steve Shallhorn van de Greenpeace Australië. “Met die aankondiging werkt Autralië zich op het voorplan in de strijd tegen de walvisvangst in de Zuidelijke Oceaan”.
Harder optreden?
De meer militante organisatie Sea Shepherd Conservation Society vindt het niet voldoende. “De walvissen worden nu, op dit moment gedood”, zegt Paul Watson, oprichter van Sea Shepherd, “Bewijsmateriaal verzamelen voor een schimmige internationale rechtszaak in de toekomst, die Japan gewoon zal negeren, doet niets tegen de slachting.”
Watson geeft toe dat de inspanningen van de regering Rudd een verbetering zijn ten opzichte van die onder zijn voorganger John Howard. “Alles is beter dan de ‘spreek maar doe niets’-politiek van de regering Howard. Maar nu hebben we een ‘neem foto’s en doe niets’-politiek.”
Volgens Watson moet de regering Rudd deze kans aangrijpen om echt actie te ondernemen tegen de walvisvangst. “Diplomatie faalt al meer dan twintig jaar. Jaar na jaar wordt Japan stoutmoediger en inhaliger.”
Steve Shallhorn van Greenpeace vindt dat de Australische regering een sterk signaal geeft dat het land de walvisvangst in de zuidelijke  Stille Oceaan beu is. Het Australische verkenningsschip, dat de jacht documenteert, hoeft dan ook niet gewapend te zijn. “Het is goed dat de Australische regering zich beperkt tot observatie en verkenning, eerder dan ingrijpen. Het gaat om internationale wateren en Australië heeft er geen jurisdictie.”
Een deel van de jacht zal echter plaatsvinden in wateren die Australië claimt als ‘exclusieve economische zone’, een gebied tot 200 mijl buiten de kust van het Antarctische grondgebied van het land. Watson van Sea Shepherd vindt dan ook dat Australië alle middelen moet inzetten. “De Australische regering zou gewapend moeten optreden en de Japanse walvisvaarders uit het gebied verdrijven.”
Volgens Watson treedt de Australische regering veel harder op tegen illegale vissers uit Uruguay die in dezelfde wateren vissen. De bemanningen worden gearresteerd en de schepen in beslag genomen. De houding tegenover Japan is heel wat zachter. “Het enige verschil is dat Uruguay een arm land is en Japan een economische grootmacht”, zegt hij.