Aziatische brain drain gevolg van succes vrouwelijke migranten

Liana Garcellano gaf les in een privéschool in de Filipijnen toen ze aan aanbod kreeg om Engels te onderwijzen in Singapore. Met een hoger loon in het vooruitzicht trok ze naar de welvarende stadstaat en intussen heeft ze het tot hoofdredactrice van een tijdschrift geschopt. Een keer per jaar bezoekt ze familie en vrienden in de Filipijnen, maar ze ziet zich niet meer terugkeren naar Manilla.

India en de Filipijnen behoren tot ’s werelds grootste exporteurs van vooral medisch geschoolde vrouwelijke arbeidskrachten. “Geschoolde vrouwen zijn een van de vergeten minderheden van de internationale migratie”, zei Aiko Kikkawa, projectmanager bij de Internationale Organisatie voor Migratie, op een internationale conferentie over het thema, op 25 en 26 september in Manilla.

De centrale vraag is hoe deze vrouwen kunnen worden ingeschakeld voor de sociale verandering in hun thuislanden, aldus Kikkawa. “Vrouwen met een zekere beroepservaring kunnen niet alleen geld terugsturen, maar ook die kennis mee terugbrengen naar hun thuisland.” Een definitieve terugkeer behoort meestal niet tot de mogelijkheden: dokters of verplegers in de Verenigde Staten of Australië verdienen vaak 20 keer meer dan hun collega’s in India of de Filipijnen.

Asuncion Balisado van de Vereniging van Filipijnse verpleegsters zegt dat ze het haar collega’s niet kwalijk kan nemen dat ze naar de Verenigde Staten of Europa trekken. Het loon dat ze daar verdienen is volgens haar een compensatie voor de tijd en het geld dat ze in hun opleiding hebben geïnvesteerd.

Cirkel

Er bestaan manieren om de sociale impact van de medische brain drain wat te milderen. De voormalige Filipijnse minister voor Gezondheid Jaime Galvez-Tan noemde als voorbeeld een akkoord tussen Nederland en Polen voor de uitwisseling van verpleegsters. Nederland haalt met zijn vergrijzende bevolking steeds meer verpleegsters uit Oost-Europa. In ruil betalen de Nederlandse ziekenhuizen de verpleegsters om een tijdje in Polen les te geven aan studenten verpleegkunde.

Gelijkaardige overeenkomsten tussen medische scholen en hospitalen in de Filipijnen en ziekenhuizen in de VS of Europa zouden ervoor kunnen zorgen dat uitgeweken dokters en verpleegsters een tijdje kunnen terugkeren zonder aan loon in te boeten. Galvez-Tan roept de rijke landen verder op om een fonds in het leven te roepen om onderzoeksbeurzen te financieren en de overdracht van technologie te stimuleren.