Aziatische landen verzetten zich tegen VS-standpunt overgezinsplanning

Het Aziatische verzet tegen de VS groeide nog toen de Amerikaanse delegatie
tijdens de verhitte debatten een stemming vroeg over twee punten in het
slotdocument waartegen ze zich al de hele conferentie had verzet. Volgens
VN-functionarissen was er nooit eerder tot een stemming opgeroepen, omdat
dergelijke conferentie meestal streven naar een consensus. De omstreden
punten waren de passages over ‘reproductieve rechten en reproductieve
gezondheid’ en ‘reproductieve gezondheid van adolescenten’. Meer dan dertig
landen stemden voor de formulering en de VS stond helemaal alleen met zijn
tegenstem. Nepal en Sri Lanka onthielden zich. De Amerikaanse delegatie
moest zich uiteindelijk ook neerleggen bij twee andere delen van het
actieplan van de conferentie waar ze tot op het laatst bezwaren tegen had
geuit: het regionale beleid inzake HIV en aids en inzake gendergelijkheid.

Thoraya Obaid, directeur van het Bevolkingsprogramma van de VN (UNFPA),
noemt het uiteindelijke resultaat van de conferentie indrukwekkend. Ik ben
bijzonder tevreden, zegt ze. Het actieplan voor een beleid inzake
reproductieve gezondheid in de regio is helemaal niet afgezwakt. Zo betuigen
de Aziatische landen hun steun aan het beleid dat is goedgekeurd door de
Internationale Conferentie voor Bevolking en Ontwikkeling ICPD van 1994 in
Cairo. Zowel officiële delegaties als actiegroepen die zich inzetten voor
vrouwenrechten en reproductieve gezondheid zijn blij met de triomf. We
kunnen dus samen ‘nee’ zeggen als de VS probeert het beleid in onze regio te
bepalen, zegt een officiële Zuid-Aziatische vertegenwoordiger. Dit zal de
VS-regering dwingen even na te denken en na te gaan waarom dit is gebeurd.
Het was duidelijk dat de Amerikanen van plan waren ons te beïnvloeden, zegt
hij. Ze hadden niet verwacht te botsen op een eensluidend Aziatisch
standpunt.

Volgens Sandra Akbir van de Internationale Raad voor Bevolkingsprogramma’s,
een niet-gouvernementele organisatie uit Kuala Lumpur in Maleisië, kan het
resultaat van deze conferentie ook andere regio’s inspireren om zich te
verzetten tegen de pogingen van de regering-Bush om wereldwijde engagementen
over diensten en rechten inzake reproductieve gezondheid te herzien. Dit
zal niet zonder gevolgen blijven, zegt Kabir. De regeringen van Azië en de
Pacific hebben getoond dat het mogelijk is op te staan tegen de VS. De
Amerikanen zijn vol vertrouwen en arrogant naar hier gekomen met de
bedoeling hun gelijk te halen, maar ze hebben de Aziatische realiteit
verkeerd ingeschat. Washington had zich op voorhand niet eens verzekerd van
de steun van de moslimlanden, die inzake reproductieve gezondheid al
meermaals hetzelfde standpunt hebben ingenomen als de VS. Zelfs Iran, dat
tijdens de jaarlijkse zitting van de Economische en Sociale VN-Commissie
voor Azië en de Pacific eerder dit jaar de bezwaren van de VS tegen
reproductieve gezondheidsdiensten had gesteund, koos nu de kant van de
Aziatische landen.

De conferentie in Bangkok was de eerste in een reeks regionale bijeenkomsten
om het actieprogramma van de ICPD te bevestigen en te bevorderen. In Cairo
hebben 179 landen, waaronder ook de VS, hun steun betuigd aan een
bevolkingsbeleid dat de gelijkheid tussen de seksen wil bevorderen en
diensten en rechten inzake reproductieve gezondheid moet voorzien.
Actiegroepen vrezen dat de principes van Cairo nu onder druk komen te staan
door de pogingen van Bush om het beleid te beïnvloeden ten gunste van
conservatieve kiezers in de VS. In januari vorig jaar gaf Bush hun al hun
zin door de financiering stop te zetten van organisaties die aan vrouwen in
ontwikkelingslanden diensten aanbieden op het vlak van gezinsplanning,
waaronder ook advies inzake abortus en ouderschapsbegeleiding. In juli van
dit jaar besliste Bush 33 miljoen euro bijdragen voor UNFPA niet te betalen,
omdat het geld zogezegd werd gebruikt voor de financiering van abortus. Deze
starre houding van de Amerikaanse regering tegenover het beleid inzake
reproductieve gezondheid lag ook aan de oorsprong van het gedrag van de VS
tijdens de conferentie in Bangkok.

Volgens Eugene Dewey, de Amerikaanse vice-staatssecretaris voor Bevolking,
Vluchtelingen en Migratie en delegatieleider in Bangkok, vindt de regering
Bush elk leven heilig, van de conceptie tot de dood. Ondanks de klinkende
overwinning van deze week, vrezen actievoerders uit de VS dat Washington
zich niet zal laten ontmoedigen en internationale steun zal blijven zoeken
voor zijn standpunten inzake reproductieve gezondheid. Deze nederlaag
betekent niet het einde, zegt Sally Ethelston van een actiegroep voor
bevolkingsthema’s uit Washington.