Azië koele minnaar voor Internationaal Strafhof - analyse

De arrestatie van Saddam Hoessein kreeg iets ironisch op een seminarie over mensenrechten in Azië afgelopen weekend in Bangkok. De wereld mag dan één dictator minder tellen dankzij de Amerikaanse interventie in Irak, in Azië moeten autoritaire regimes en oorlogsmisdadigers zich weinig aantrekken van de mensenrechten. Slechts zes Aziatische landen traden tot dusver toe tot het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. Dat is deels het gevolg van het feit dat de VS er alles aan doen om dat te verhinderen.


De Amerikaanse successen in de strijd tegen de terreur leiden de aandacht af van een trend die huidige, toekomstige en ex-dictators in Azië uit de wind zet. Anderhalf jaar na de oprichting van ‘s werelds eerste permanente internationale tribunaal hebben slechts zes Aziatische landen het verdrag geratificeerd dat het Internationaal Strafhof in Den Haag zijn baanbrekende bevoegdheid geeft. Het zijn Cambodja, Oost-Timor, Mongolië, Zuid-Korea en Tadzjikistan.

Azië toont zich daarmee de slechtste leerling in de klas, na de Verenigde Staten. In Afrika, Europa en Afrika hebben al 92 landen het ICC geratificeerd, waaronder 15 Europese. De ratificaties zijn nodig om het ICC de bevoegdheid te geven om oorlogsmisdaden, genocide en misdaden tegen de menselijkheid (bijvoorbeeld groepsverkrachting, etnische zuivering, marteling, slavernij en politieke vervolging) te berechten. Het Internationaal Strafhof kan enkel onderdanen van landen vervolgen die geratificeerd hebben, tenzij de misdaden gepleegd werden in een ratificerend land.

Het gebrek aan enthousiasme kent twee oorzaken. Azië telt een lange lijst van landen met een rijke traditie van politieke verdrukking. In Centraal-Azië is het klimaat van verdrukking springlevend in Azerbeidzjan, Kazachstan, Kirgyzstan, Turkmenistan en Oezbekistan. In Zuid- en Zuidoost-Azië tellen Birma, Pakistan, Indonesië en de Filipijnen leiders en ex-leiders wiens curriculum de aanklagers van het ICC kunnen interesseren. In Noordoost-Azië zouden China en Noord-Korea zich zorgen kunnen maken over een internationale jurisdictie over de mensenrechten.

“In veel Aziatische landen heerst een cultuur van straffeloosheid, zegt Evelyn Balais Serrano, de Aziatische coördinator van de Coalitie voor het ICC, een netwerk van ngo’s. De Thaise mensenrechtenactivist Somchai Homlaor gelooft dat heel wat Aziatische leiders het Strafhof vrezen omdat ze vrezen dat zij, of hun vrienden of hun collega’s er op een dag voor zouden moeten verschijnen.

Er is nog een tweede reden waarom Azië zo weinig ratificerende landen telt. Op een seminarie over de mensenrechten in Bangkok afgelopen weekend bleek dat heel wat regeringen onder zware druk staan van de VS, die al van bij het begin tegen het Strafhof gekant zijn. Net als in de rest van de wereld, zet Washington de Aziatische landen over druk om bilaterale akkoorden te ondertekenen die onschendbaarheid geven aan Amerikaanse burgers en militairen. Voor de zekerheid hebben de VS in augustus 2002 de ‘American Servicemembers’ Protection Act’ goedgekeurd. Die geeft de Amerikaanse president de bevoegdheid om alle mogelijk middelen in te zetten om Amerikaanse burgers en bondgenoten uit de handen van het ICC te bevrijden.

Veertien Aziatische landen hebben intussen bilaterale akkoorden voor straffeloosheid (BIA) ondertekend: Afghanistan, Bangladesh, Bhutan, Cambodja, Oost-Timor, India, de Maldiven, Mongolië, Nepal, Pakistan, de Filipijnen, Sri Lanka en Thailand. De ‘American Servicemembers’ Protection Act’ geeft de Amerikaanse regering maakt het makkelijker om militaire en economische hulp in te trekken uit landen die de akkoorden niet wensen te ondertekenen.

Sommige Aziatische landen nemen de Amerikaanse argumenten tegen het ICC over, onder meer dat het een inbreuk betekent op hun nationale soevereiniteit, zegt mensenrechtenactivist Somchai. Dat ligt wel erg ver van de waarheid: het ICC erkent de jurisdictie van nationale rechtbanken.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.