Banaan en cassave, redders in hongersnood

In oktober vindt in Kenia de eerste pan-Afrikaanse bananenconferentie ooit plaats. Opzet is uit te zoeken hoe het volle potentieel van de banaan kan worden waargemaakt. Dat dat nu nog niet gebeurt, blijkt uit het voorbeeld van Oeganda. Van de tien miljoen ton bananen die het land jaarlijks produceert, gaat veertig procent verloren door ziektes, verrotting of gebrekkige markttoegang.
De Oegandese president Yoweri Museveni reageerde dan ook ‘verheugd’ op de voedselcrisis. ‘Ik ben heel blij met de crisis. Ik hoop dat ze tot gevolg heeft dat de internationale handelsvoorwaarden zullen versoepelen’, aldus Museveni op een bijeenkomst van staatshoofden van het Britse Gemenebest. Met soepelere handelsregels zouden de bananen die nu wegrotten volgens Museveni makkelijker hun weg vinden naar buitenlandse markten.

Ondanks het feit dat de dessertbanaan het best verkochte fruit ter wereld is, wordt op dit moment maar een vijfde van de bananenproductie op de wereldmarkt verhandeld. Dat komt vooral omdat de andere banaanvariëteiten, die gebruikt worden om te bakken en te koken, tot nu toe grotendeels geconsumeerd worden in de productielanden in West- en Centraal-Afrika.
De deelnemers van de bananenconferentie willen daar graag verandering in brengen. Hun bedoeling is onder meer een tienjarige strategie uit te tekenen om de export van de banaan aan te moedigen, zodat de Afrikaanse boeren een groter deel van de internationale markt kunnen innemen. Als afzetmarkt zien zij niet enkel de rest van Afrika, maar ook Europa.

Op een cassaveconferentie afgelopen zomer in Gent waren gelijkaardige geluiden te horen. Cassave is wereldwijd het vierde gewas. De helft van de productie gebeurt in Afrika, waar cassave ook veruit het meest wordt gegeten. Volgens wetenschappers kunnen investeringen in onderzoek naar de optimalisering van cassave het gewas tot een speler maken op de internationale markten. ‘Sinds drie jaar is er een investeringsgolf in cassave’, zegt Claude Fauquet, directeur van International Laboratory for Tropical Agricultural Biotechnology. ‘Meer en meer mensen zien cassave als het antwoord op de globale voedselcrisis.’

Dat cassave en voedselbananen zo interessant zijn in tijden van mondiale voedselcrisis, heeft alles te maken met het feit dat ze maar een klein deel uitmaken van de wereldvoedselmarkt en bijgevolg ook niet onderhevig zijn aan de schokken op die markt. Afrikaanse landen waar de bevolking rijst en brood heeft leren eten, zijn kwetsbaarder dan landen waar banaan, cassave en sorghum het basisvoedsel vormen. (ldco)