Belgen halen biodiesel uit Congolese palmolie

Nu de industriële productie van biobrandstoffen wereldwijd onder vuur ligt, toont de Karel de Grote-Hogeschool dat het ook anders kan. Op vraag van de ngo CDI Bwamanda ontwikkelde ze een procédé om semi-biodiesel uit palmolie te winnen. “Zonder gevolgen voor het milieu en de voedselvoorziening van de bevolking”, klinkt het.
CDI Bwamanda doet sinds 1969 aan streekontwikkeling in de Congolese Evenaarsprovincie en de hoofdstad Kinshasa en dacht al geruime tijd na over de productie van biodiesel. Al was het maar om brandstof te besparen voor de eigen vrachtwagens, boten en stroomgroepen.
De regio Bwamanda, op 1200 km van de hoofdstad Kinshasa, hangt voor haar brandstofbevoorrading af van rivierboten. Stijgende transportkosten voeren de reeds hoge olieprijs nog op. Dat alles remt de ontwikkeling van de lokale economie af, ondervonden CDI-medewerkers. Door zelf biodiesel te produceren, kunnen Congolese boeren uit de regio in eigen energie voorzien. De keuze voor palmolie lag voor de hand, want de streek telt veel oude plantages waar deze grondstof in de koloniale periode werd gewonnen.
Palmolie op zich doet geen motor draaien. Dus stapte de ngo met haar idee naar de Karel De Grote-Hogeschool, die expertise heeft op het vlak van biodiesel. Aan de hogeschool ontwikkelde een team van studenten, onderzoekers en lectoren een verwerkingsproces om ruwe palmolie in bruikbare brandstof om te zetten. Deze palmolie ondergaat eerst een chemische zuivering, waarna het mengsel reageert met veel alcohol en een katalysator.
Biodiesel uit palmolie is natuurlijk geen nieuw gegeven en wordt al op grote schaal toegepast. “Dit procédé is vooral vernieuwend in zijn verschijningsvorm”, meent projectcoördinator Serge Tavernier van de Karel De Grote-Hogeschool. “De uitdaging bestond erin een eenvoudige, ecologisch verantwoorde en betaalbare manier te vinden om van de olie uit overtollige palmvruchten een geschikte brandstof te maken. Het eindproduct is eigenlijk geen biodiesel maar gezuiverde palmolie die geschikt is voor lokaal gebruik in motoren zoals stroomgroepen”, legt hij uit.

Goed voor de boeren


Van palmolie een bruikbare brandstof maken, kan een boost betekenen voor de lokale landbouweconomie. CDI koopt de artisanaal geperste olie van Congolese boeren, en helpt zo hun koopkracht te vergroten. “Voortaan zullen we deze palmolie, die niet de juiste kwaliteit heeft, kunnen verwerken tot brandstof die geschikt is voor oude vrachtwagens en elektrogene groepen. Mogelijk in de toekomst ook voor onze transportboten”, verduidelijkt de logistieke verantwoordelijke van CDI, Rob Dormaels
De bezielers van het project gaan er prat op dat er geen kwalijke gevolgen zijn voor het milieu en de voedselvoorziening van de bevolking. Volgens hen bedraagt de productie van palmolie in de Noordelijke Evenaarsprovincie nu slechts een fractie van wat die met betere technieken zou kunnen zijn. “Het potentieel van de verlaten plantages is enorm”, stelt Dormaels. “Daarnaast zal het project een stimulus zijn voor het planten van palmbomen, in een streek die dreigt te eroderen wegens de opmars van de savanne. Zonder dat daar bos voor hoeft te verdwijnen”, klinkt het bij de ngo.

Alternatieven


Bij CDI Bwamanda onderzoeken ze nu ook of de jatropha-plant een interessante basis voor biodiesel vormt. “De plant stelt weinig eisen aan de bodem en gedijt ook op droge grond. Bovendien is ze giftig voor mens en dier, en heeft dus geen invloed op de voedselvoorziening. Na eenvoudige persing bekom je een lichtere olie die, eventueel aangelengd met klassieke diesel, gebruikt kan worden in stationaire motoren”, weet Dormaels. “Palmolie heeft een veel grotere opbrengst per hectare en is in de regio overvloedig aanwezig.”
Het nadeel is dat de semi-diesel uit palmolie te lijden heeft onder goedkope import van industrieel geproduceerde biodiesel. “De productie op de plantages in Congo kan nooit concurreren met de wereldprijzen”, aldus Dormaels. Hetzelfde geldt voor maïs, soja en koffie – de landbouwproducten waarop CDI Bwamada zich toespitst. Het valt met andere woorden af te wachten of de Congolese palmolie wel rendabel kan zijn.
Ook de Karel De Grote-Hogeschool wil in de toekomst rond biodiesel werken. “Een recent projectvoorstel betreft bepaalde olieproducerende gisten, die mogelijk een alternatief zijn voor oliehoudende algen”, vertelt Tavernier. “We willen biobrandstoffen loskoppelen van voeding want zelfs in Europa wordt koolzaad zowel voor voeding, denk bijvoorbeeld aan margarine, als voor biodiesel gebruikt”, besluit hij.

Chinezen


De toenemende vraag naar biobrandstoffen is ook de Chinezen niet ontgaan. Naast hun grote ambities in de Congolese mijnbouw willen ze nu ook palmolieplantages in Bandundu en de Evenaarsprovincie in ere herstellen. Daarnaast zijn er nog miljoenen hectares tropisch regenwoud die kunnen gekapt worden om plaats te maken voor grote plantages die palmolie produceren. Deze biobrandstof laat auto’s in Europa en Noord-Amerika rijden, maar ook in China is de vraag naar palmolie groot.
De kamergrote installatie van de hogeschool, waarin de omzetting van palmolie naar semi-biodiesel zich voltrekt, verhuist in mei naar Congo. Na een maandenlange proefperiode volgt dan een evaluatie. Als die gunstig uitvalt, behoort een goedkope versie op maat van ngo’s zeker tot de mogelijkheden. Het prototype zal zo’n 50 liter brandstof per dag produceren, maar na eenvoudige aanpassingen kan dat verdubbelen of vervijfvoudigen. CDI Bwamanda noch de Karel De Grote-Hogeschool zijn echter van plan het procedé op grote schaal te gebruiken. “Dit is een lokaal verhaal”, vinden ze.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.