Bengalezen ziek door vervuiling leerlooierijen

In het lijvige rapport Toxic Tanneries: The Health Repercussions of Bangladesh’s Hazaribagh Leather, noemt HRW de veiligheidsrisico’s voor de arbeiders op: huidaandoeningen, ademhalingsproblemen, maar ook arbeidsongevallen die tot amputatie kunnen leiden. De organisatie sprak met arbeiders, onder wie kinderen van soms amper elf jaar oud. Ze doen gevaarlijk werk, zoals huiden onderdompelen in chemicaliën, huiden snijden met scheermesjes en gevaarlijke, verouderde machines bedienen. 

Jahaj, nu zeventien jaar oud, werkt al sinds zijn twaalfde in de leerlooierijen van Hazaribagh, in de hoofdstad Dhaka. Hij lijdt aan astma, huiduitslag en heeft brandwonden van het zuur. Hij heeft vooral een afkeer van het werk in de putten waar de meeste chemicaliën gebruikt worden. “Er zitten zuren in het water in de putten en die branden op de huid”, zegt hij. “Maar als je honger hebt, vergeet je het zuur. Iedereen moet eten.”

Milieu

Het afvalwater uit de looierijen loopt onbehandeld in de open riolen van Hazaribagh en uiteindelijk in de waterlopen van Dhaka. Die zijn daardoor zwaar vervuild met zwavelzuur, chroom, dierlijk vlees en lood. De overheid schat dat dagelijks ongeveer 21.000 kubieke meter vervuild afvalwater in de riolen terechtkomt. 

De omwonenden in de sloppenwijk klagen over koorts, huid- en longaandoeningen en diarree. Ze zijn ervan overtuigd dat hun klachten veroorzaakt worden door de zware vervuiling van de lucht, het water en de grond met chemicaliën uit de leerlooierijen.

“De looierijen van Hazaribagh overspoelen het milieu met schadelijke chemicaliën”, zegt Richard Pearshouse, onderzoeker bij HRW. “Terwijl de overheid laat betijen, worden de omwonenden ziek en lijden de arbeiders dagelijk onder de blootstelling aan schadelijk stoffen.”

Overheid doet niets

Ambtenaren vertelden HRW dat ze de milieu- of arbeidswetgeving niet afdwingen in de leerlooierijen, waar zo’n vijftienduizend arbeiders werken. Er wordt gewacht op een toekomstige verplaatsing van de bedrijven, maar die wordt steeds weer uitgesteld. De controlediensten zijn bovendien onderbemand en de overheid wil op goede voet staan met het management.

Maar het internationaal recht verplicht de regering om verantwoordelijkheid te nemen voor de bescherming van de gezondheid van iedereen op haar grondgebied. De Bengalese overheid negeert al sinds 2001 ook een vonnis van het Hooggerechtshof, dat waterzuiveringsinstallaties verplicht, en een vonnis uit 2009 om de installaties te verplaatsen naar een locatie buiten de stad.

Sinds 2002 is de waarde van de exportsector voor leder gegroeid met gemiddeld 32 miljoen euro per jaar. De laatste twaalf maanden exporteerde Bangladesh voor 516 miljoen euro lederproducten, waaronder schoenen. Het leder gaat naar meer dan zeventig landen, maar voornamelijk naar China, Zuid-Korea, Japan, Italië, Duitsland, Spanje en de Verenigde Staten.