Besmette mug brengt niet langer dengue over

Wetenschappers hebben in Yorkeys Knob en Gordonvale, twee stadjes in het noorden van Australië, de Aedes aegypti, de mug die dengue overbrengt, met de Wolbachia-bacterie besmet. De bacterie blokkeert de capaciteit van dengue om zich te repliceren in de mug. Het experiment voedt de hoop dat men het hele muggenpopulaties onmogelijk zal kunnen maken mensen met dengue te besmetten.

Aedes aegypti

In beide proefzones werden gedurende tien weken telkens tien- tot twintigduizend muggen vrijgelaten die in het laboratorium al met de bacterie besmet waren. Door met onbesmette muggen te paren, moesten ze de bacterie verspreiden.

De infectie bleek razendsnel rond te gaan. Al zes weken nadat de laatste besmette muggen de wereld waren in gestuurd, bleek bijna de hele Aedes aegypti-populatie in beide stadjes besmet te zijn, meldt het onderzoeksteam deze week in het internationale vaktijdschrift Nature.

Het experiment, dat deel uitmaakt van het internationale Eliminate Dengue-project, is al jaren aan de gang. Laboratoriumproeven hadden de wetenschappers al hoopvol gestemd. Nu blijkt de Wolbachia-bacterie ook in de vrije natuur haar werk te doen.

Het team, dat onder leiding staat van Scott O’Neill van de Universiteit van Queensland, wil nu proeven gaan doen in Vietnam, Indonesië, Thailand en Brazilië. Gesprekken met de plaatselijke autoriteiten zijn al bezig. De eerste test moet nog binnen het jaar van start gaan.

Hemorragische koorts

Mensen krijgen dengue door de prik van de Aedes aegypti, een muggensoort die zich voortplant in waterreservoirs in tropische en subtropische gebieden. De mug kan de ziekte dan alleen maar overdragen door een met dengue besmet persoon te prikken.

De denguepatiënt vertoont hoge koorts, hevige hoofdpijn, een verlies van eetlust, huiduitslag op borst en benen, misselijkheid en braken. Een klein percentage van de besmette mensen krijgt uiteindelijk hemorragische koorts (‘dengue hemorrhagic fever’ of DHF), die dodelijk kan zijn. Vooral kinderen zijn vatbaar voor DHF.

DHF werd voor het eerst vastgesteld in de jaren vijftig op de Filipijnen en in Thailand. Vandaag is het de belangrijkste hospitalisatie- en doodsoorzaak bij Aziatische kinderen en jongeren. Van de 500.000 DHF-patiënten die elk jaar gehospitaliseerd worden, meestal kinderen, sterven er 2,5 procent.

Snelst groeiende ziekte

Dengue is de snelst groeiende door muggen verspreide ziekte ter wereld. De ziekte besmet jaarlijks vijftig miljoen mensen. Vandaag lopen 2,5 miljard mensen, vooral in tropisch stedelijke en semistedelijke omgevingen, het risico op besmetting met dengue, zegt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), die van “een verwaarloosde ziekte” spreekt. Drie kwart van alle denguegevallen wordt geregistreerd in Zuidoost-Azië en de westelijke Stille Oceaan. Ook zones in Afrika, beide Amerika’s en het oostelijke Middellandse Zeegebied worden bedreigd.

Vorig jaar werden de eerste twee gevallen van Europese knokkelkoorts gemeld, in het zuiden van Frankrijk. De twee mannen die knokkelkoorts opliepen, werden ziek door de prik van de tijgermug (Aedes albopictus), een van de andere Aedessoorten die dengue overdragen. De tijgermug werd zes jaar geleden voor het eerst in Europa gesignaleerd en heeft zich verspreid naar Italië, Spanje, het zuiden van Frankrijk en Duitsland.