Bewust consumeren: bioplastics

De groeiende markt van producten en verpakkingen die zichzelf als zogenaamd bioplastic labelen, schept bij een –voorlopig– gebrek aan regelgeving, zeker verwarring. Het ene bioplastic is immers het andere niet. Een bioplastic dat uiteen mengvorm van biologische en conventionele plasticmaterialen bestaat, is niet altijd te composteren, net zomin als de zogenaamde fragmenteerbare materialen –plastics die “oplossen” in kleine partikeltjes die echter niet afbreekbaar zijn.

Definitie

Volgens OVAM zijn bioplastics per definitie biodegradabel, composteerbaar en/of van hernieuwbare, niet-fossiele oorsprong. ‘Momenteel voeren we een studie uit naar tien commerciële bioplastics waarin vijf grondstoffen verwerkt zijn’, vertelt OVAM-woordvoerder Jan Verheyen. ‘Het gaat om producten op basis van vezels (suikerriet, olifantengras), zetmelen (maïs, aardappelen), cellulose (hout, katoen) of bacteriën die mits een natuurlijk proces zichzelf tot bioplastics omvormen. En dan zijn er nog de plastics met een chemische samenstelling: polylactide of PLA. Die kennen we vooral als de biodegradabele bekers op festivals. Ze lijken op de traditionele bekers, maar zijn gemaakt op basis van natuurlijke stoffen zoals maïs en niet op basis van olie.’
In de studie, die eind dit jaar afgerond wordt, onderzoekt OVAM de mate van hernieuwbaarheid en de toepassingsgebieden van de verschillende producten, evenals hun impact op de voedselketen. Verheyen: ‘We kijken ook naar de zuiverheid. Zijn die producten ggo-vrij? Welke mengvormen zijn er? En we onderzoeken de beste afvalverwerkingsmethode en de mate van composteerbaarheid. Zeker is dat de milieuwinst van bioplastics vandaag in de eerste plaats niet in de afvalfase zit maar in de productiefase.’

Afval?

Verpakkingen die beloven honderd procent afbreekbaar te zijn, horen voorlopig niet thuis in het compostvat of de gft-zak. ‘Het risico dat naast de composteerbare ook veel niet-composteerbare verpakkingen in de gft -bak zouden terechtkomen, is zeer groot. Momenteel is het Vlaamse gft -afval het zuiverste van Europa. Dat willen we zo houden. Dus is de boodschap: meegeven met restafval. Ook als het gaat om een product met  het OK Compost-keurmerk. De verpakkingen met het OK Compost Home-keurmerk kunnen alvast wel thuis gecomposteerd worden.’
Vanaf 1 juli legt België strengere regelgeving op: producenten mogen de termen ‘composteerbaar’, ‘thuiscomposteerbaar’ en ‘biologisch afbreekbaar’ enkel nog gebruiken als ze voldoen aan de juiste –bij KB vastgelegde– normen en eisen.