Birma bemoeilijk democratische consensus ASEAN

Indonesië stuurde in extremis nog een gezant naar Birma in een poging
oppositieleidster en Aung San Suu Kyi vrij te krijgen voor het begin van de
top. De verkreeg enkel dat de Nobelprijswinnares nu onder huisarrest staat
in plaats van verder in de gevangenis te moeten blijven. Een symbolische
toegeving weliswaar, maar waarnemers betwijfelen of het zal bestaan om de
tien ASEAN-leden op eenzelfde politieke lijn te krijgen. Onder Birma,
Brunei, Cambodja, Laos, Maleisië, Indonesië, Singapore, de Filipijnen,
Thailand en Vietnam geldt de traditie dat men zich niet mengt in elkaars
interne keuken.

Het Concord 2-document dat Indonesië graag onder zijn voorzitterschap
ondertekend wil zien, bevat een economisch hoofdstuk en een luik over
veiligheid en conflictbeheersing. De samenwerking inzake veiligheid moet
leiden tot een raad om geschillen te beslechten, een uitleveringsverdrag
tussen alle lidstaten en de bevordering van de mensenrechten. Het is de
bedoeling de politieke principes van ASEAN te actualiseren, zo verklaarde
een diplomaat, Wanneer alle lidstaten democratieën zijn, zullen ze geen
oorlog tegen elkaar voeren.

De meest recente ontwerptekst stelt dat ASEAN de samenwerking inzake
politiek en veiligheid wil verhogen om ervoor de zorgen dat de lidstaten in
vrede leven met elkaar en de rest van de wereld, in een harmonieus,
rechtvaardig en democratisch klimaat. Niet alle landen kunnen zich met die
formulering verzoenen. Brunei is bijvoorbeeld een sultanaat, Birma een
militaire dictatuur en Vietnam en Laos zijn in principe socialistische
volksrepublieken. De Filippijnen, Indonesië, Thailand, Maleisië en Cambodja
verdedigen de term democratisch.

Het tweede luik van Concord 2 is een voorstel van Thailand om de
economische samenwerking te verdiepen. De lidstaten willen nog verder gaan
dan de AFTA, de vrijhandelszone van de ASEAN-landen, die de invoertarieven
voor de meeste goederen heeft gereduceerd tot minder dan vijf procent. Dit
is de enige manier om te kunnen wedijveren met China of India, aldus een
diplomaat, Wanneer we ons individueel proberen te verkopen, zijn de kansen
op succes gering.