Birma wil uit VN-arbeidsorganisatie stappen

De IAO heeft nog geen officiële opzegging ontvangen van Birma, maar volgens de autoriteiten zal die op korte termijn volgen. Een opzegging wordt volgens Maupain pas onomkeerbaar na twee jaar. Gedurende die periode blijft een land lid, met alle bijbehorende rechten en plichten. Birma staat al jaren op een zwarte lijst, wegens schending van de IAO-regels tegen dwangarbeid.

De plannen van de Birmese autoriteiten werpen een schaduw over de activiteiten van de IAO in Birma. Er zal veel afhangen van de vraag of Rangoon ook de komende twee jaar de deur openhoudt voor de IAO, zodat we kunnen werken aan een oplossing voor de problemen in het land, aldus een woordvoerder van de IAO.

Het feit dat Birma instemde met de komst van Maupain werd als een goed teken opgevat gezien de kritiek van Birma op de IAO en de beperkte bewegingsvrijheid van IAO-vertegenwoordiger in het land. Eerder dit jaar, in februari, bezocht een hoge IAO-delegatie Birma. Die afvaardiging had met de Birmese militaire leiders willen toewerken naar uitbannen van dwangarbeid, maar keerde met lege handen terug. De situatie verslechterde sindsdien enkel.

Birma is vooral ontstemd over een plan van de IAO om slachtoffers van dwangarbeid bijstand te verlenen. Rangoon ziet dat als een onacceptabele inmenging in binnenlandse aangelegenheden. Maupains bezoek was bedoeld om duidelijkheid te creëren voorafgaand aan de IAO-vergadering deze maand in Genève.

In Birma is al een paar maanden een campagne tegen de IAO gaande. Organisaties die sympathiseren met de regering, hielden massale demonstraties waarin werd opgeroepen om de IAO uit het land te zetten. De IAO-vertegenwoordiger in Rangoon ontving in korte tijd meer dan twintig doodsbedreigingen. Die dreigementen varieerden van onthoofding tot vergiftiging, aldus een IAO-woordvoerder. De dreigementen zijn nu opgehouden, maar de autoriteiten hebben geen enkele actie ondernomen om de zaken te onderzoeken.

De gevolgen van het Birmese besluit zijn nog onduidelijk. Het is mogelijk dat gedurende de komende twee jaar de besprekingen met het regime doorgaan, maar het is waarschijnlijker dat Birma alle samenwerking stopzet. Of het IAO-kantoor de komende twee jaar open blijft, is allerminst zeker. Welke optie Birma ook kiest, de kans is groot dat tijdens de komende IAO-vergadering de roep om extra sancties voor Birma zal klinken.

De afgelopen maanden heeft Birma arbeiders die contact onderhielden met de IAO, extra onder druk gezet. Eerder dit jaar zei de minister van Arbeid dat het strafbaar is om dwangarbeid melden bij de IAO. Tien arbeiders die bewijsmateriaal over dwangarbeid naar de IAO stuurden, werden volgens Ko Ko Naing van de Birmese Federatie van Vakbonden (FTUB) gearresteerd. Begin oktober werden ze veroordeeld tot jarenlange celstraffen.

In Birma zitten honderden arbeidsactivisten vast. De Birmese vakbeweging dat de IAO in Birma moet blijven, omdat dat tenminste nog enige bescherming biedt.

Slechts drie landen stapten de afgelopen 25 jaar uit de IAO. Zuid-Afrika deed dat tijdens de apartheid, de Verenigde Staten zegden hun lidmaatschap in de jaren zeventig op en Vietnam deed dat in 1985. (JS/MM)