Boerinnenbond lust uiencampagne 11.11.11 niet

Op de affiche is een Afrikaanse boer te zien die stikt in een ui die verdacht veel lijkt op de exemplaren die bij ons in de supermarkt liggen. De campagneslogan luidt: “Stop de verstikkende voedselexport naar het Zuiden”. Het verhaal achter de campagne is dat van de Senegalese uienboeren, die moeite hebben om op te tornen tegen hoogwaardige uien die werden ingevoerd uit Nederland.

“Een aantal van onze leden is geshockeerd door het wansmakelijke beeld op de affiche”, zegt Jeannine Vandormael, persverantwoordelijke van de KVLV. “Wat stoort is het algemene beeld van een mens die verstikt wordt met voedsel”. Vandormael aanvaardt dat 11.11.11. op zoek gaat naar beelden die de mensen doen nadenken en benadrukt dat niet om de inhoud, maar om de vormgeving gaat.

Kristof Volkaerts van “Ieder voor Allen”, de ontwikkelings-ngo die aanleunt bij de Boerenbond, begrijpt de reactie: “Onze leden hebben de indruk dat de schuld voor de honger in Afrika weer op de boeren in Europa wordt gestoken. Ook in academische middens horen we steeds weer dat de Europese boeren boter op hun hoofd hebben. De campagne stelt landbouw in het algemeen in een negatief daglicht. De ui op de foto brengt geen leven, maar dood”.

IVA maakt deel uit van de het Vlaamse Overlegcentrum voor Duurzame Ontwikkeling (VODO) dat betrokken was bij de inhoudelijke voorbereiding van de 11.11.11-campagne. “We zijn het erover eens dat elk land, arm of rijk, het recht heeft op een landbouwbeleid dat is toegesneden op zijn noden”, zegt Volckaerts. IVA heeft de affiche niet op voorhand te zien gekregen, en wil in de toekomst aansturen op nauwer overleg.

Marc Maes van de studiedienst van 11.11.11. is naar eigen zeggen “verrast door de zenuwachtigheid in de landbouwsector”. Hij sluit niet uit dat de campagne bij de boeren nare herinneringen losweekt aan campagnes van Engelse en Deense ontwikkelingsngo’s, die tekeer gaan tegen de Europese landbouwsubsidies en pleiten voor meer liberalisering.

Voor 11.11.11. staat het recht op bescherming van de landbouwmarkten centraal, ook voor boeren in Europa. Om die niet voor het hoofd te stoten vermeldt de slogan “Stop de verstikkende voedselexport naar het Zuiden” expliciet niet de herkomst van uien.

Dat neemt niet weg dat ook Belgische landbouwproducten op de markten van het Zuiden worden gedumpt, zoals gesubsidieerd melkpoeder of diepgevroren kippendelen die de Belgische consument niet lust, maar in Afrika wel afnemers vinden. “De Europese boeren mogen hun kop ook niet in het zand steken en argumenteren dat als zij niet exporteren, iemand anders het wel zou doen”, zegt Els Hertogen van 11.11.11.

De heisa rond de 11.11.11.-affiche illustreert de spanning die bestaat tussen de ontwikkelings-, milieu- en landbouworganisaties die samen campagne willen voeren voor een duurzame landbouw en tegen vrijhandel. Een van de tien eisen is de stopzetting exportsubsidies en het dumpen van landbouwproducten uit het Noorden in ontwikkelingslanden. Die eis ligt gevoelig bij organisaties die opkomen voor de belangen van boeren in Europa. Die zijn niet allemaal bereid hun exportambities op te bergen.