Bolivianen stemmen massaal blanco en ongeldig

De linkse president Evo Morales, van de Beweging naar het Socialisme (MAS), had op massale steun gerekend voor de kandidaten. Ze waren via een tweederdemeerderheid in het parlement geselecteerd, een parlement waar de MAS een zeer ruime meerderheid heeft.

Het tellen van de stemmen begon gisteren (maandag), wanneer de resultaten beschikbaar zullen zijn, is niet bekend. Maar volgens een exitpoll van Ipsos Apoyo werd massaal blanco en ongeldig gestemd en bleef 20 procent van de kiezers ondanks de stemplicht thuis.

Nederlaag voor Morales

Julio Alvarado, hoogleraar politieke economie, zegt dat het aantal blanco en ongeldige stemmen voor het eerst in de geschiedenis van de Boliviaanse democratie boven de 50 procent uitkomt. “Het is een nederlaag voor de regering van Morales, die op 60 procent geldige stemmen rekende.”

Ook voor Franklin Pareja, hoogleraar politieke wetenschappen, gaat het om “een uiting van ongenoegen van de kiezer. Het is een duidelijke en expliciete afwijzing van de kandidaten van de regering.”

Volgens Morales en vicepresident Álvaro García waren de Bolivianen niet geïnteresseerd door een gebrek aan informatie over de kandidaten. De kandidaten mochten geen campagne voeren, de media mochten de dagen voor de stembusgang geen commentaar leveren op de kandidaten en geen opiniepeilingen publiceren.

Corrupte justitie

Het is voor het eerst dat de Bolivianen rechtstreeks rechters konden kiezen. De 5,2 miljoen kiezers kregen 118 kandidaten voorgeschoteld voor verschillende rechtbanken en raden, onder meer de Grondwettelijke Plurinationale Rechtbank en het Hooggerechtshof.

Morales wilde deze stembusgang om een gerechtelijk apparaat te vernieuwen dat volgens hem door corruptie en willekeur is aangetast.

De oppositie vindt dat Morales via zijn overwicht in het parlement een grotere controle over justitie probeert te krijgen. Maar volgens de regering hebben de kandidaten niets te maken met de MAS.

De kandidaten werden wettelijk verkozen, zegt Alvarado, “maar hun legitimiteit is twijfelachtig” omdat ze maar een beperkt deel van de bevolking achter zich kregen.

Geen banen en kansen

De leider van de oppositiepartij Nationale Eenheid (UN), cementmagnaat Samuel Doria Medina, eiste dat Morales de verkiezingen annuleerde. De voormalige burgemeester van La Paz, Juan del Granado, leider van de Beweging zonder Angst (MSM), vroeg een nationaal debat over de verbetering van het justitiële apparaat.

Alvarado vindt niet dat de oppositie de blanco en ongeldige stemmen op haar conto kan schrijven. Volgens hem zijn ze een uiting van ongenoegen over vijf jaar bestuur die geen banen en kansen voor de armen hebben opgeleverd.