Brandstofcrisis bevriest het leven in Irak

Het lijkt een harde winter te worden in Irak en heel wat Irakezen zijn dagelijks gedwongen om te kiezen tussen voedsel en medicijnen of brandstof om hun kinderen warm te houden.

De winter belooft een van de koudste te worden die Abu Muslih ooit meegemaakt heeft. “Als ik mijn kinderen kou zie lijden, ga ik op zoek naar brandstof tegen eender welke prijs”, vertelt de 49-jarige ambtenaar. “Dat kan ik van mijn salaris niet betalen, dus gebruik ik spaargeld of beslis ik om andere noodzakelijke goederen te schrappen.”

Het is het verhaal van duizenden gezinnen in de stad Baquba, op zo’n veertig kilometer ten noorden van Bagdad in de Diyala provincie, die gebukt gaat onder geweld en werkloosheid. “Als we kunnen, verbranden we hout om onze huizen te verwarmen”, vertelt Abu Nasem. “Maar dat is gevaarlijk omdat er geen haarden zijn in onze huizen. “

Er is ook brandstof  nodig om te koken. “De Iraakse bevolking gebruikt vooral gasfornuizen, en een prijs van een gasfles is al gestegen tot 35 dollar”, vertelt Jafar Nadem. “Die prijs is moordend in vergelijking met het inkomen van een gezin. Een grote familie heeft drie of vier gasflessen per maand nodig.”

De prijzen swingen de pan uit en het aanbod is schaars. Het gebrek aan kerosine duurt nu al de hele winter, het gebrek aan andere brandstoffen het hele jaar. Voor veel Irakezen is dat de schuld van de bezetting.

“Heel wat raffinaderijen zijn onder controle van de Mehdi militie (de militie van Muqtada al-Sadr, nvdr)”, zegt Mohammed al-Neemy, een bediende aan een bezinestation in Baquba. Normaal wordt het station volgens al-Neemy aangevuld door enkele tankwagens die elk 36.000 liter aanvoeren. Maar tegenwoordig krijgt de hele stad maar één tankwagen per dag, en niet de hele lading bereikt de benzinestations. Een groot deel heeft nog een andere belangrijke functie: de generators aan de praat houden als de stroom uitvalt.

Transport valt stil

“Ik koop vijftien liter brandstof op de zwarte markt voor twintig tot achtentwintig dollar,” vertelt inwoner Hussein Fadhly. “De prijzen schommelen sterk van tijd tot tijd.” Volgens Fadhly geraakt amper tien procent van de auto’s nog op straat. “De meeste benzinestations zijn gesloten”, zegt hij. “De mensen gaan nu per bus of taxi naar het werk.”

Als ze die kunnen vinden tenminste. “Door de hoge benzineprijzen verdienen we minder dan we wat we zelf moeten tanken”, vertelt taxichauffeur Kadhim Zgair. Ook voor zijn collega Naeem Taban hoeft het niet meer: “Ik ga niet meer naar het tankstation. Het grootste deel van de taxichauffeurs is nu werkloos.”

De prijzen staan in sterk contrast met het bewind van Saddam Hussein, toen er nog een overvloed aan brandstof was tegen spotprijzen. Door het brandstoftekort worden paard en kar opnieuw van stal gehaald als vervoermiddel, soms zelfs als ambulance.

De schaarste treft zowat alle ondernemingen in Irak en heeft ook invloed op de voedselprijzen. “De transportkosten zijn zo fel gestegen dat het onbetaalbaar is geworden om goederen van de ene provincie naar de andere te vervoeren,” zegt kruidenier Hatem Nijris. “Daardoor is de prijs voor consumptiegoederen ook snel gestegen.”

Sommige delen van Bagdad en andere steden die onder controle van het Mehdi leger zijn, hebben minder last van de brandstofcrisis omdat de militie de brandstof tegen een lagere prijs verdeelt.