Braziliaanse suikerindustrie wil Europese Unie opWHO-beklaagdenbankje

De druk op de regering van Fernando Henrique Cardoso om eindelijk klacht in
te dienen tegen de Europese Unie (EU) komt vooral van UNICA, de Unie van de
Rietsuikerindustrie uit Sao Paulo, die meer dan twee derde van de
Braziliaanse suiker- en alcoholproducenten vertegenwoordigt. Volgens Eduardo
Pereira de Carvalho, voorzitter van UNICA, houdt de EU zich niet aan de
afspraken van de Uruguayronde uit 1995 om minder subsidies te verstrekken
voor de uitvoer van landbouwproducten en lapt Europa geldende handelsregels
aan zijn laars.

Wereldwijd wordt elk jaar ongeveer 130 miljoen ton suiker geproduceerd.
Slechts 35 miljoen ton is bestemd voor de internationale handel. De EU voert
elk jaar drie à vier miljoen ton suiker uit - ongeveer tien procent van de
hele wereldhandel in suiker. Dat gebeurt met de nodige subsidies, omdat de
Europese productiekosten bijna vier keer zo hoog liggen als in Sao Paulo.

De regering van Cardoso talmt met het indienen van een klacht tegen de EU.
Volgens deskundigen vreest het land mogelijke verwijten van de
Wereldhandelsorganisatie (WHO) voor de subsidies die Brazilië zelf toekent
aan de rietsuikerproductie ter ondersteuning van het programma om alcohol te
gebruiken als voertuigbrandstof. Waarschijnlijk is Brazilië ook bang voor
mogelijke nadelen in de handel met de EU en in de lopende onderhandelingen
binnen de WHO. Volgens Pereira de Carvalho zou Brazilië zonder de
onrechtmatige tussenkomst van de EU zijn suikeruitvoer aanzienlijk kunnen
opdrijven, omdat het de meest efficiënte producent van suiker ter wereld is,
met een bijna onbeperkte capaciteit.

In Brazilië wordtt op bijna vijf miljoen hectaren suikerriet gekweekt.
Bovendien zijn nog zeventig miljoen hectaren beschikbaar voor de
suikerteelt. Volgens de voorzitter van UNICA moet Brazilië dan ook het
voortouw nemen in de actie bij de WHO en zich aansluiten bij het protest van
Australië, een andere grote suikerexporteur. We kunnen minstens zes
bondgenoten vinden die allemaal te lijden hebben van de Europese subsidies,
zegt hij. Suiker is het meest beschermde landbouwproduct ter wereld. Daarom
vindt hij deze strijd zo belangrijk.

Pedro Camargo Neto, verantwoordelijke voor productie en verkoop bij het
Braziliaanse ministerie voor Landbouw, wijst erop dat de vraag om
bemiddeling door de WHO afhangt van een politieke beslissing van de regering
Cardoso. Maar hij vindt wel dat die beslissing lang op zich laat wachten.
Volgens Braziliaanse journalisten wordt er in de kantoren van de WHO in
Genève hartelijk gelachen met het Braziliaanse getalm. Door zijn passieve
houding kon Brazilië trouwens niet deelnemen aan de vergadering van de grote
exporteurs en importeurs van landbouwproducten op 26 en 27 juli in de
Japanse stad Nara. Alleen Australië, Canada, de Verenigde Staten (VS), Japan
en de EU waren daar aanwezig.

Elizabeta Serodio, directrice voor suiker en alcohol van het Speciale
Exportprogramma van de Braziliaanse regering, legt uit wat Brazilië precies
moet aanklagen. Zoals afgesproken heeft de EU de gesubsidieerde uitvoer van
in Europa geproduceerde suiker voor de periode 1995-2001 verminderd tot een
volume van ongeveer 1,3 miljoen ton. Maar de Unie overtreedt wel de
akkoorden over de heruitvoer van de 1,3 miljoen ton suiker die zij zelf
invoert uit de landen van Afrika, de Cariben en de Stille Oceaan (ACS)
waarbij douanevoordelen worden toegekend aan de voormalige Europese
kolonies. De heruitvoer van die suiker wordt wel nog gesubsidieerd,
aangezien voor de suiker uit de ACS-landen de Europese marktprijs wordt
betaald. Bovendien voert de EU ook haar eigen overtollige productie weer
uit, zonder prijsgarantie, wat betekent dat zij die onderwerpt aan de
marktprijs. In de praktijk wordt ook deze uitvoer gesubsidieerd, omdat er
kan worden verkocht voor een prijs die lager ligt dan de productiekosten
dankzij stevige subsidies op de suiker voor Europese consumptie.

Het gaat in elk geval om een complex proces waarvoor heel wat
gespecialiseerde (en dure) advocaten moeten worden ingezet. Maar als de
aanklagers hun gelijk halen, zou vooral Brazilië daar garen bij spinnen. Het
zou dan immers nieuwe markten kunnen veroveren. Bovendien zouden ook alle
suikeruitvoerende landen een betere prijs kunnen krijgen voor hun suiker en
zou de handel in landbouwproducten wat minder scheefgetrokken worden.