Brazilianen zoeken nog steeds naar slachtoffers dictatuur

Zuid-Amerikaanse landen zoals Argentinië, Chili en Uruguay deden onderzoek naar de vroegere repressie in eigen land en brachten dictators en folteraars voor de rechter. Laura Petit da Silva vindt dat Brazilië op dat vlak flink achterloopt bij de rest van Zuid-Amerika. Haar drie broers raakten vermist tijdens de dictatuur (1964-1985) en nog steeds heeft ze geen spoor van hen.
Maandag wordt het derde Nationale Mensenrechtenplan bekendgemaakt. Daarin is sprake van “waarheid en verzoening”. “Het klopt niet dat de regering verzoening voorstelt terwijl ze niets gedaan heeft om informatie vrij te geven en archieven weigert open te stellen”, zegt Elizabeth Silveira e Silva van de Groep Nooit Meer Foltering, in Rio de Janeiro. Ook haar broer raakte vermist tijdens de dictatuur.
“Het is onmogelijk tot verzoening te komen als de lichamen en de waarheid verborgen blijven”, zegt actrice Beatriz Affonso, directeur van het Centrum voor Justitie en Internationaal Recht (Cejil).

Bloedbad

Vijf mensenrechtenactivisten pleitten woensdag op een persconferentie voor de oprichting van een Waarheids- en Rechtvaardigheidscommissie. Een van hen is Victoria Grabois, die haar moeder, vader, broer en man verloor tijdens de Guerrilla del Araguaia, een van de meeste duistere periodes tijdens de dictatuur.
De oorlog speelde zich af in het Amazonegebied rond de rivier Araguaia. Bij confrontaties tussen aanhangers van de Communistische Partij van Brazilië en het leger, kwamen minstens 76 guerrillero’s en burgers om van 1972 tot 1976.
Victoria Grabois is een van de weinigen die kon ontkomen. Maar ze werd eind 1972 opgepakt en gefolterd in de militaire kazernes in Brasilia. “Ik kreeg foto’s te zien van onthoofde kameraden” zegt ze. En de daders van het bloedblad bleven “helemaal ongestraft”. Het is door de verschrikkelijke feiten in de Araguaia-zone en elders dat de militairen hun archieven niet durven te openen, zegt Grabois.