Brazilië blijft veel betalen voor 'politiek'aardgascontract

De herziening van het aardgascontract tussen de twee landen werd op 23 april
afgerond en begin deze week door de Boliviaanse president Gonzalo Sánchez de
Lozada en zijn Braziliaanse ambtsgenoot Luis Inácio ‘Lula’ da Silva in
Brasilia bezegeld. De afspraken maken duidelijk dat er Brazilië veel aan is
gelegen om de relaties met La Paz goed te houden. Een bilaterale werkgroep
zal mechanismen onderzoeken om de prijs van het Boliviaanse aardgas aan te
passen aan de koopkracht van de Braziliaanse verbruikers - momenteel is het
gas uit Bolivia onbetaalbaar voor veel Brazilianen. Maar Brazilië zal er wel
voor zorgen dat de inkomsten die Bolivia puurt uit de export van gas niet
dalen, en gaat proberen zijn aardgasmarkt te vergroten. Er komen ook
projecten in Bolivia om het aardgas meer te doen opleveren: de productie van
stroom en meststoffen bijvoorbeeld. Er zijn ook plannen voor de vestiging
van petrochemische bedrijven aan de grens tussen de twee landen.

Bolivia voert via een in 1999 ingewijde pijpleiding aardgas uit naar
Brazilië; de Boliviaanse export naar zijn grote buur steeg daardoor van 23
miljoen dollar in 1999 tot 396 miljoen dollar vorig jaar. Brazilië wekt veel
stroom op met waterkracht, maar ging na enkele opeenvolgende jaren van grote
droogte uitkijken naar alternatieven. Gascentrales leken eind de jaren 90
financieel en ecologisch een goede oplossing. Brasilia smeedde meteen ook
plannen om een deel van de industrie en de transportsector te laten
overschakelen op aardgas en ook het huishoudelijk gebruik ervan te
bevorderen. Het was een plan op lange termijn, en daarom kreeg het
aardgascontract met Bolivia een looptijd van 20 jaar.

Maar de Braziliaanse energieproblemen raakten gedeeltelijk opgelost omdat de
verbruikers spaarzamer bleken dan verwacht. De plannen voor de bouw van 49
gascentrales werden voor een groot deel op ijs gelegd. De prijs van het
Boliviaanse aardgas viel ook hoger uit dan verwacht. Die drie elementen
zorgden ervoor dat de vraag in Brazilië zich niet voldoende ontwikkelde en
maakten het aardgascontract tussen Petróleo Brasileño (Petrobras) en
Yacimientos Petrolíferos Fiscales Bolivianos (YPFB) onhoudbaar. De twee
partijen waren overeengekomen dat Brazilië tot 2007 elk jaar meer aardgas
zou invoeren, en ook zou betalen voor de hoeveelheden die niet meteen aan de
man konden worden gebracht.

De Braziliaanse regering eiste een aanpassing van het contract, maar YPFB
ging dwarsliggen met het argument dat Bolivia daarbij van 2003 tot 2019 1,9
miljard dollar bij zou inschieten. Uiteindelijk kwam er op 23 april een
politiek compromis uit de bus. Bolivia hield de schade beperkt, en sleepte
ook nog een Braziliaanse toezegging van investeringen voor een bedrag van
600 miljoen dollar in infrastructuurwerken uit de brand. Met het oog op de
komende krachtmetingen rond de economische integratie van het continent doet
Brazilië voordeel bij de nog wat nauwer aangehaalde band met Bolivia.
Sánchez de Lozada zegde ook zijn steun toe voor de Braziliaanse ambitie om
een permanent lid te worden van de VN-Veiligheidsraad. Brasilia heeft
daarvoor ook al de steun van Chili, Peru en Venezuela.